vidheya विधेय
Definition: विधेय pot. p. 1 To be done or performed. -2 To be enjoyed or prescribed. -3 (a) Dependent on, at the disposal of; अथ विधिविधेयः परिचयः Māl.2.13. (b) Subject to, influenced or controlled by, subdued or overpowered by (usually in comp.); निद्राविधेयं नरदेव- सैन्यम् R.7.62; संभाव्यमानस्नेहरसेनाभिसंधिना विधेयीकृतो$पि Māl.1; आत्मवश्यैर्विधेयात्मा प्रसादमधिगच्छति Bg.2.64; भ्रातुः सौहार्देन विधेयीकृतो$स्मि Mv.7; Mu.3.1; Śi.3.2; R.19.4; आज्ञाविधेया वयम् Pañch.1.57; विभीषणविधेयाः खलु राक्षसाः Pratimā 7. -4 Obedient, tractable, compliant, submissive; अविधेयेन्द्रियः पुंसां गौरिवैति विधेयताम् Ki. 11.33. -5 To be predicated (in gram. &c.); अत्र मिथ्या- महिमत्वं नानुवाद्यं अपि तु विधेयम् K. P.7. -6 A functionary, one who is in charge of anything; त्वं तस्य भव वश्यश्च विधेयश्च सदानघ Rā.2.3.9. -यम् 1 What ought to be done, a duty; विधीयतां तत्र विधेयमुत्तरम् Ki.1.25;16.62. -2 The predicate of a proposition. -यः A servant, dependant. -Comp. -अविमर्शः a fault of composition which consists in assigning to the predicate a subordinate position or in expressing it imperfectly (अविमृष्टः प्राधान्येनानिर्दिष्टो विधेयांशो यत्र K. P.7; see examples ad loc.) -आत्मन् m. Name of Viṣṇu. -ज्ञ a. one who knows one's duty; स भृत्यो यो विधेयज्ञः Pt.1.337. -पदम् 1 the object to be accomplished. -2 the predicate; नात्रैषा वचनव्यक्तिः ये यजमाना इत्युद्देशपदम् ऋत्विजः इति विधेयपदम् ŚB. on MS. 6.6.2.
|
|
Dictionary: Apte Literary Sources: Synonyms: Wikipedia: |