Kāśikāvṛttī1:
nirvāṇaḥ iti nispūrvād vāteruttarasya niṣthatakārasya nakāro nipātyate, na ced
v
See More
nirvāṇaḥ iti nispūrvād vāteruttarasya niṣthatakārasya nakāro nipātyate, na ced
vātādhikaraṇo vātyartho bhavati. nirvāṇaḥ agniḥ. nirvāṇaḥ pradīpaḥ. nirvāṇaḥ bhikṣuḥ.
avāte iti kim? nirvātaḥ vātaḥ. nirvātaṃ vātena. nirvāṇaḥ pradīpo vātena ityatra
tu pradīpādhikaraṇo vātyarthaḥ, vātastu tasya karaṇam iti bhavatyeva natvam.
Kāśikāvṛttī2:
nirvāṇo 'vāte 8.2.50 nirvāṇaḥ iti nispūrvād vāteruttarasya niṣthatakārasya nakā
See More
nirvāṇo 'vāte 8.2.50 nirvāṇaḥ iti nispūrvād vāteruttarasya niṣthatakārasya nakāro nipātyate, na ced vātādhikaraṇo vātyartho bhavati. nirvāṇaḥ agniḥ. nirvāṇaḥ pradīpaḥ. nirvāṇaḥ bhikṣuḥ. avāte iti kim? nirvātaḥ vātaḥ. nirvātaṃ vātena. nirvāṇaḥ pradīpo vātena ityatra tu pradīpādhikaraṇo vātyarthaḥ, vātastu tasya karaṇam iti bhavatyeva natvam.
Nyāsa2:
nirvāṇo'vāte. , 8.2.50 "dāteruttarasya" iti. "vā gatigandhanayoḥ&
See More
nirvāṇo'vāte. , 8.2.50 "dāteruttarasya" iti. "vā gatigandhanayoḥ" (dhā.pā.1050) ityetasmāt(). "na ca" ityādi. dhātamacikaraṇamādhāro yasya sa tathoktaḥ. etaduktaṃ bhavati--dhāterdhātoryo'rthaḥ sa yadi dhātena samaveto bhavatītyarthaḥ. "nirvāṇo'gniḥ, nirvāṇaḥ pradīpaḥ" iti. atra svarūpasya yaḥ praśama uparatilakṣaṇaḥ sa dhātvarthaḥ. "eṣa nirvāṇo bhikṣuḥ" iti. atrāpi. atha vā--rāgādiprahāṇaṃ dhātvarthaḥ.
"nirvāto vātaḥ" iti. akarmakatvāt? katrtari niṣṭhā. "nirvātaṃ vātena" iti. atra bhāve. ubhayatrāpyatra gatinirodho dhātvartha-.
"nirvāṇaḥ pradīpī vātena" iti. atra vāteneti kartri tṛtīyā. tasmādvāta eva dātyarthasyādhāraḥ, tataśca natvena bhavitavyamiti kasyacidvyāmohaḥ syāt(), atastānnirākaraṇāyāha--"niryāṇaḥ pradīpaḥ" ityādi. atra nirvāṇaṃdhātvarthaḥ, tacca pradapādhāram(), na vātādhāram(). vātādhāre hi tasminnirvāṇa iti yadi katrtari niṣṭhā, tadā tayaivābhihitatvāt? kartturvātāt? tṛtīyā na syāt(). atha "napuṃsake bhāve ktaḥ" (3.3.114) iti bhāve? evaṃ sasi nirvāṇa iti puṃlliṅgaṃ na syāt(). tasmāt? pradīpa eva katrtā dhātvardhasyādhāraḥ. yadyevam(), kathaṃ vātenetyatra tṛtīyā? ityata āha--"vātastu" ityādi. etenaiṣā tṛtīyā na katrtarīti darśayati॥
Bālamanoramā1:
nirvāṇo'vāte. kartā neti. nirityupasargapūrvo vādhāturvināśe vartate, uparame
c Sū #837
See More
nirvāṇo'vāte. kartā neti. nirityupasargapūrvo vādhāturvināśe vartate, uparame
ca. tasmin dhātvarthe yadivāyuḥ kartā tadā natvaṃ netyarthaḥ.
vanirvāṇo'gnirmunirveti. naṣṭa, uparata iti krameṇārthaḥ.
`gatyarthākarmake'tyādinā kartari ktaḥ. nirvāto vāta iti. atra vātasya
kartṛtvānnatvaṃ neti bhāvaḥ. `nirvāṇo dīpo vātene'tyatra tu vātasya karaṇatve
vivakṣitatvātkartṛtvā'bhāvānnatvaṃ nirvāhram. bhāve tu nirvātaṃ vātena.
Bālamanoramā2:
nirvāṇo'vāte 837, 8.2.50 nirvāṇo'vāte. kartā neti. nirityupasargapūrvo vādhāturv
See More
nirvāṇo'vāte 837, 8.2.50 nirvāṇo'vāte. kartā neti. nirityupasargapūrvo vādhāturvināśe vartate, uparame ca. tasmin dhātvarthe yadivāyuḥ kartā tadā natvaṃ netyarthaḥ. vanirvāṇo'gnirmunirveti. naṣṭa, uparata iti krameṇārthaḥ. "gatyarthākarmake"tyādinā kartari ktaḥ. nirvāto vāta iti. atra vātasya kartṛtvānnatvaṃ neti bhāvaḥ. "nirvāṇo dīpo vātene"tyatra tu vātasya karaṇatve vivakṣitatvātkartṛtvā'bhāvānnatvaṃ nirvāhram. bhāve tu nirvātaṃ vātena.
Tattvabodhinī1:
nirvāṇo'vāte. vā gatigandhanayoḥ,nirpūrvādasmānniṣṭhātasya natve ṇatvam.
vātaśc Sū #686
See More
nirvāṇo'vāte. vā gatigandhanayoḥ,nirpūrvādasmānniṣṭhātasya natve ṇatvam.
vātaścetkartā neti. evaṃ ca `vātena hetunā nirvāṇo dīpa' ityatra niṣedho
netyāhuḥ. nirvāta iti. `gatyarthākarmake'ti kartari ktaḥ. nitarāṃ vāto gataḥ
ityarthaḥ.
Tattvabodhinī2:
nirvāṇo'vāte 686, 8.2.50 nirvāṇo'vāte. vā gatigandhanayoḥ,nirpūrvādasmānniṣṭhāta
See More
nirvāṇo'vāte 686, 8.2.50 nirvāṇo'vāte. vā gatigandhanayoḥ,nirpūrvādasmānniṣṭhātasya natve ṇatvam. vātaścetkartā neti. evaṃ ca "vātena hetunā nirvāṇo dīpa" ityatra niṣedho netyāhuḥ. nirvāta iti. "gatyarthākarmake"ti kartari ktaḥ. nitarāṃ vāto gataḥ ityarthaḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents