1/10:eteḥ liṅi upasargāt |*
2/10:eteḥ liṅi upasargāt iti vaktavyam |
3/10:iha mā bhūt |
4/10:īyāt |
5/10:tat tarhi vaktavyam |
6/10:na vaktavyam |
7/10:upasargāt iti vartate |
8/10:evam tarhi ācāryaḥ anvācaṣṭe upasargāt iti anuvartate iti |
9/10:na etat anvākhyeyam adhikārāḥ anuvartante iti |
10/10:eṣaḥ eva nyāyaḥ yat uta adhikārāḥ anuvarteran

eteraṅgasya upasargāduttarasya liṅi yakārādau kṅiti parato hrasvo bhavati. udiyāt. samiyāt. anviyāt. āśiṣi liṅi akṛtsārvadhātukayoḥ iti dīrghatve kṛte hrasvo 'nena bhavati. upasargātityeva, īyāt. aṇaḥ ityeva, ā īyāteyat. sameyāt.

eter ligi 7.4.24 eteraṅgasya upasargāduttarasya liṅi yakārādau kṅiti parato hrasvo bhavati. udiyāt. samiyāt. anviyāt. āśiṣi liṅi akṛtsārvadhātukayoḥ iti dīrghatve kṛte hrasvo 'nena bhavati. upasargātityeva, īyāt. aṇaḥ ityeva, ā īyāteyat. sameyāt.

eterliṅi. , 7.4.24 "udiyāt()" iti. "iṇ? gatau" (dhā.pā.1045), āśiṣi liṅa, "skoḥ saṃyogādyorante ca" 8.2.29 iti sakāralopaḥ. "abhīyāt()" iti. savarṇadīrghatve'kṛte hyasvaḥ. "āśiṣi liṅi" ityādinā sūtrasya viṣayaṃ darśayati. sārvadhātuke hi liṅi dīrghatvamiṇo na sambhavatīti nātrāsyopayogaḥ. yatrākṛtsārvadhātukayordīrghatva 7.4.25 māpadyate; tatra dīrghatve kṛte'nena hyasvo bhavati.

iṇo'bhyāsasya dīrghaḥ syāt kiti liṭi. īyatuḥ. īyuḥ. iyayitha, iyetha. etā. eṣyati. etu. ait. aitām. āyan. iyāt..eterliṅi.. upasargātparasya iṇo'ṇo hrasva ārdhadhātuke kiti liṅi. niriyāt. ubhayata āśrayaṇe nāntādivat. abhīyāt. aṇaḥ kim? sameyāt..

dīrgha iṇaḥ kiti 584, 7.4.24 iṇo'bhyāsasya dīrghaḥ syāt kiti liṭi. īyatuḥ. īyuḥ. iyayitha, iyetha. etā. eṣyati. etu. ait. aitām. āyan. iyāt॥eterliṅi॥ upasargātparasya iṇo'ṇo hrasva ārdhadhātuke kiti liṅi. niriyāt. ubhayata āśrayaṇe nāntādivat. abhīyāt. aṇaḥ kim? sameyāt॥

eterliṅi. `upasargāddhrasva ūhate'rityata `upasargāddhrasva' iti , `ke'ṇaḥ'ityato'ṇa iti, `ayaṅyi kṅitī'tyataḥ kitīti cānuvartate. tadāha– upasargātparasyetyādi. iha ādrdhadhātuke iti prāmādikaṃ, pūrvasūtreṣu tadabhāvādanuvṛtterasaṃbhavāt, kiti laṅītyeva siddheśca. ṅitīti tu nānuvartate, iṇa ādrdhadhātukaliṅo ṅittvā'bhāvāt. nanvamīyādityatrāpi hyasvaḥ syādityata āha- - ubhayata iti. atra ekādeśasya īkārasya pūrvāntatve upasargānupraveśādiṇadhātutvaṃ na sambhavati, parādivattvena iṇdhātutvāśrayaṇe tu na upasargātparatvam, upasargaikadeśasya ikārasya īkārātmanā sattvena `abh' ityasya upasargatvā'bhāvāt. ekādeśasya ādivattvamāśritya iṇdhātutvam, antavattvamāśritya tasya upasargānupraveśaścetyapi na saṃbhavati, pūrvaparaśabdābhyāmantādiśabdābhyāṃ ca virodhasya puraḥ sphūrtikatayā viruddhātideśadvayasya yugapadasaṃbhavādityarthaḥ. idaṃ ca antādivatsūtre bhāṣye spaṣṭam. na ca `abh' iti bhāntasya ekadeśavikṛtanyāyena upasargatvadīkārasya parādivattve hyasvo durvāra iti vācyaṃ, lakṣyānusāreṇa kvacidekadeśavikṛtanyāyānāśrayaṇāditi śabdenduśekhare vistaraḥ. sama#eyāditi. ā-iyāt eyāt. sameyādityatra ekārasya anaṇtvānna hyasvaḥ. grahaṇakasūtrādanyatra pūrveṇaiva ṇakāreṇa pratyāhārāśrayaṇāditi bhāvaḥ. tarhi kvacit `samīyā'diti prayogaḥ kathamityāśaṅkyāha– samīyāditi prayogastu bhauvādikasyeti. `iṭa kiṭa kaṭī gatau' iti praśliṣṭasya idhātorāśīrliṅi `akṛtsārvadhātukayordīrghaḥ' iti dīrgho bodhya iti bhāvaḥ. luṅi viśeṣamāha–

eterliṅi 288, 7.4.24 eterliṅi. "upasargāddhrasva ūhate"rityata "upasargāddhrasva" iti , "ke'ṇaḥ"ityato'ṇa iti, "ayaṅyi kṅitī"tyataḥ kitīti cānuvartate. tadāha--upasargātparasyetyādi. iha ādrdhadhātuke iti prāmādikaṃ, pūrvasūtreṣu tadabhāvādanuvṛtterasaṃbhavāt, kiti laṅītyeva siddheśca. ṅitīti tu nānuvartate, iṇa ādrdhadhātukaliṅo ṅittvā'bhāvāt. nanvamīyādityatrāpi hyasvaḥ syādityata āha-- ubhayata iti. atra ekādeśasya īkārasya pūrvāntatve upasargānupraveśādiṇadhātutvaṃ na sambhavati, parādivattvena iṇdhātutvāśrayaṇe tu na upasargātparatvam, upasargaikadeśasya ikārasya īkārātmanā sattvena "abh" ityasya upasargatvā'bhāvāt. ekādeśasya ādivattvamāśritya iṇdhātutvam, antavattvamāśritya tasya upasargānupraveśaścetyapi na saṃbhavati, pūrvaparaśabdābhyāmantādiśabdābhyāṃ ca virodhasya puraḥ sphūrtikatayā viruddhātideśadvayasya yugapadasaṃbhavādityarthaḥ. idaṃ ca antādivatsūtre bhāṣye spaṣṭam. na ca "abh" iti bhāntasya ekadeśavikṛtanyāyena upasargatvadīkārasya parādivattve hyasvo durvāra iti vācyaṃ, lakṣyānusāreṇa kvacidekadeśavikṛtanyāyānāśrayaṇāditi śabdenduśekhare vistaraḥ. sama#eyāditi. ā-iyāt eyāt. sameyādityatra ekārasya anaṇtvānna hyasvaḥ. grahaṇakasūtrādanyatra pūrveṇaiva ṇakāreṇa pratyāhārāśrayaṇāditi bhāvaḥ. tarhi kvacit "samīyā"diti prayogaḥ kathamityāśaṅkyāha-- samīyāditi prayogastu bhauvādikasyeti. "iṭa kiṭa kaṭī gatau" iti praśliṣṭasya idhātorāśīrliṅi "akṛtsārvadhātukayordīrghaḥ" iti dīrgho bodhya iti bhāvaḥ. luṅi viśeṣamāha--

eterliṅi. ihādrdhadhātuka iti svarūpakathanārthaṃ prakṣiptam. kiti liṅītyetāvataiveṣṭasiddheḥ. ubhayata āśraya iti. antādiśabdāvavayavaviśeṣavācinau. tatra yadi pūrvasyāvayavabuddhyā ekādeśa āśrīyate tadā tasyaiva parasya kathamādivadbhāvaḥ syāt. evaṃ parasyādittvāt pūrvasyāntavadbhāvo na syāt, ekasyobhayāpekṣayā pāratantryavirodhāditi bhāvaḥ. nanvevaṃ rāmau ityasya `suptiṅanta'miti padatvaṃ na syāt, parāditve rāmeti prakṛterabhāvāt. `yasmādatpratyayavidhistadādestadantasya grahaṇa'miti svīkārādrāmityasyā'prakṛtitvāt. pūrvāntatve tu paratra pratyayā'bhāvāt. atrāhuḥ– pūrvaṃ padasaṃjñā paścādekādeśa iti noktadoṣaḥ. iha ca jñāpakaṃ [tu] `supisūtisamāḥ' iti. vidhyādau samīyāditi na bhavatyeva. āśīrliṅi tu `akṛtsārve'ti dīrghe kṛte'pi hyasvatvena bhāvyamityāṅakyāha— samīyāditi prayogastu bhauvādakasyeti. `iṭakaṭī'tyatra praśliṣṭasya idhātorāśīrliṅi idaṃ rūpam. `vīgatī'tyatra īkāro'pi dhātvantaraṃ praśliṣyate iti mate tu vidhyādiliḍa\ufffdpi bhavatyeveti bodhyam.

eterliṅiḥ 250, 7.4.24 eterliṅi. ihādrdhadhātuka iti svarūpakathanārthaṃ prakṣiptam. kiti liṅītyetāvataiveṣṭasiddheḥ. ubhayata āśraya iti. antādiśabdāvavayavaviśeṣavācinau. tatra yadi pūrvasyāvayavabuddhyā ekādeśa āśrīyate tadā tasyaiva parasya kathamādivadbhāvaḥ syāt. evaṃ parasyādittvāt pūrvasyāntavadbhāvo na syāt, ekasyobhayāpekṣayā pāratantryavirodhāditi bhāvaḥ. nanvevaṃ rāmau ityasya "suptiṅanta"miti padatvaṃ na syāt, parāditve rāmeti prakṛterabhāvāt. "yasmādatpratyayavidhistadādestadantasya grahaṇa"miti svīkārādrāmityasyā'prakṛtitvāt. pūrvāntatve tu paratra pratyayā'bhāvāt. atrāhuḥ-- pūrvaṃ padasaṃjñā paścādekādeśa iti noktadoṣaḥ. iha ca jñāpakaṃ [tu] "supisūtisamāḥ" iti. vidhyādau samīyāditi na bhavatyeva. āśīrliṅi tu "akṛtsārve"ti dīrghe kṛte'pi hyasvatvena bhāvyamityāṅakyāha--- samīyāditi prayogastu bhauvādakasyeti. "iṭakaṭī"tyatra praśliṣṭasya idhātorāśīrliṅi idaṃ rūpam. "vīgatī"tyatra īkāro'pi dhātvantaraṃ praśliṣyate iti mate tu vidhyādiliḍa()pi bhavatyeveti bodhyam.