Kāśikāvṛttī1:
ṝkārāntasya dhātoḥ aṅgasya ikārādeśo bhavati. kirati. girati. āstīrṇam.
viśīrṇam
See More
ṝkārāntasya dhātoḥ aṅgasya ikārādeśo bhavati. kirati. girati. āstīrṇam.
viśīrṇam. dhātoḥ iti kim? pitṝṇām . mātṝṇām . lākṣaṇikasya apyatra
grahaṇam iṣyate. cikīrṣati ityatra api yathā syātiti dhātugrahaṇaṃ kriyate.
Kāśikāvṛttī2:
ṝta iddhatoḥ 7.1.100 ṝkārāntasya dhātoḥ aṅgasya ikārādeśo bhavati. kirati. gi
See More
ṝta iddhatoḥ 7.1.100 ṝkārāntasya dhātoḥ aṅgasya ikārādeśo bhavati. kirati. girati. āstīrṇam. viśīrṇam. dhātoḥ iti kim? pitṝṇām. mātṝṇām. lākṣaṇikasya apyatra grahaṇam iṣyate. cikīrṣati ityatra api yathā syātiti dhātugrahaṇaṃ kriyate.
Nyāsa2:
ṛta iddhātoḥ. , 7.1.100 "kiriti, girati" iti. "kṛ? vikṣepe"
See More
ṛta iddhātoḥ. , 7.1.100 "kiriti, girati" iti. "kṛ? vikṣepe" (dhā.pā.1409), "gu nigaraṇe" (dhā.pā.1410). "tudādibhyaḥ śaḥ" 3.1.77. "āstīrṇam()" iti. "stṛ? ācchādane" (dhā.pā.1484),[stṛ()ñ()--dhā.pā.] "radābhyām()" 8.2.42 iti natvam(), "raṣābhyām()" 8.4.1 iti ṇatvam(), "hali ca" 8.2.77 iti dīrghaḥ. "viśīrṇam()" iti. "śṛ? hiṃsāyām()" (dhā.pā.1488).
"mātṛ()ṇām(), pitṛ()ṇām()" iti. "nāmi" 6.4.3 iti dīrghaḥ. satyapi ṛkārāntatve'dhātutvādiha na bhavati. nanu ca lakṣaṇapratipadoktaparibhāṣayai (vyā.pa.3) vatra na bhaviṣyati, tatkimetannivṛttyarthena dhātugrahaṇena? ityāha--"lākṣaṇikasyāpi" ityādi. kimarthaṃ panarlākṣaṇikasya grahaṇam()? ityāha--"cikrīrvati" ityādi. kathaṃ punariṣyamāṇamapi lākṣaṇikasyātra grahaṇaṃ labhyate? ata eva dhātugrahaṇājjñāpakāt(). tasya hretat? prayojanam()--mātṛ()ṇām(), pitṛṇāmityatra mā bhūditi. yadīha lākṣaṇikasya grahaṇaṃ na syāt? tadā mātṛ()ṇām(), pitṛ()ṇāmityādau lākṣaṇikatvādeva na bhaviṣyatīti dhātugrahaṇamanarthakam(). tasmāllākṣikasyāpyatra grahaṇam(). tena cikīrṣatītyeva mādiṣu "ajjhanagamāṃ sani" 6.4.16 iti dīrghatve satyapi bhavatyeva.
taparakaraṇamasandehārtham(). "ra" ityucyamāne sandehaḥ syāt()--kimayaṃ rephasya nirdeśaḥ? utta yaṇādeśa ṝkārasyeti?
Laghusiddhāntakaumudī1:
ṝdantasya dhātoraṅgasya itsyāt. kirati. cakāra. cakaratuḥ. cakaruḥ. karītā, kar Sū #663
See More
ṝdantasya dhātoraṅgasya itsyāt. kirati. cakāra. cakaratuḥ. cakaruḥ. karītā, karitā.
kīryāt..
Laghusiddhāntakaumudī2:
ṝta iddhātoḥ 663, 7.1.100 ṝdantasya dhātoraṅgasya itsyāt. kirati. cakāra. cakara
See More
ṝta iddhātoḥ 663, 7.1.100 ṝdantasya dhātoraṅgasya itsyāt. kirati. cakāra. cakaratuḥ. cakaruḥ. karītā, karitā. kīryāt॥
Bālamanoramā1:
ṛta iddhātoḥ. `ṝta' itidhātorviśeṣaṇam. tadantavidhiḥ. aṅgasyetyadhikṛtam. Sū #227
See More
ṛta iddhātoḥ. `ṝta' itidhātorviśeṣaṇam. tadantavidhiḥ. aṅgasyetyadhikṛtam. tadāha–
ṝdantasyeti. dhātoḥ kim ?. mātṛ?ṇām. tathā ca tarati, piparti, tatāra papāretyādau
ṝkārasya śapi tipi ṇali ca pare guṇavṛddhī bādhitvā antaraṅgatvādittvamuttvaṃ ca
syāditi śaṅkā prāptā. tāṃ parihartumāha— ittvottvābhyāmiti. lyablope
pañcamīdvivacanam. `ṝta iddhāto'riti ittvam, `udoṣṭha\ufffdpūrvasya' iti
uttvamantaraṅgamapi bādhitvā guṇavṛddhī vipratiṣedhasūtreṇa paratvātsyātāmiti bhāvaḥ.
taratīti. ṇali tatāra. atusādau dadavādiguṇānā'miti niṣedhamāśaṅkyāha– tṛ?phaleti. teratuḥ
teruriti. teritha terathuḥ tera. tatāra–tatara teriva terima.
Bālamanoramā2:
ṛta iddhātoḥ 227, 7.1.100 ṛta iddhātoḥ. "ṝta" itidhātorviśeṣaṇam. tada
See More
ṛta iddhātoḥ 227, 7.1.100 ṛta iddhātoḥ. "ṝta" itidhātorviśeṣaṇam. tadantavidhiḥ. aṅgasyetyadhikṛtam. tadāha--ṝdantasyeti. dhātoḥ kim?. mātṛ()ṇām. tathā ca tarati, piparti, tatāra papāretyādau ṝkārasya śapi tipi ṇali ca pare guṇavṛddhī bādhitvā antaraṅgatvādittvamuttvaṃ ca syāditi śaṅkā prāptā. tāṃ parihartumāha--- ittvottvābhyāmiti. lyablope pañcamīdvivacanam. "ṝta iddhāto"riti ittvam, "udoṣṭha()pūrvasya" iti uttvamantaraṅgamapi bādhitvā guṇavṛddhī vipratiṣedhasūtreṇa paratvātsyātāmiti bhāvaḥ. taratīti. ṇali tatāra. atusādau dadavādiguṇānā"miti niṣedhamāśaṅkyāha-- tṛ()phaleti. teratuḥ teruriti. teritha terathuḥ tera. tatāra--tatara teriva terima.
Tattvabodhinī1:
ṛta iddhātoḥ. kirati. girati. kīrṇaḥ. gīrṇaḥ. stīrṇaḥ. dhātoḥ kim ?.
mātṛ?ṇām. Sū #199
See More
ṛta iddhātoḥ. kirati. girati. kīrṇaḥ. gīrṇaḥ. stīrṇaḥ. dhātoḥ kim ?.
mātṛ?ṇām. \r\nittvottvābhyāṃ guṇavṛddhī vipratiṣedhena.
ittvottvābhyāmiti. `paratvādguṇavṛddhī bhavata' iti vaktavye. kimidaṃ vārtikamiti
cet. atrāhuḥ— parādapyantaraṅgaṃ prabalamitīttve prāpte
vārtikamidamārabdhamiti.
Tattvabodhinī2:
ṛta iddhātoḥ 199, 7.1.100 ṛta iddhātoḥ. kirati. girati. kīrṇaḥ. gīrṇaḥ. stīrṇaḥ.
See More
ṛta iddhātoḥ 199, 7.1.100 ṛta iddhātoḥ. kirati. girati. kīrṇaḥ. gīrṇaḥ. stīrṇaḥ. dhātoḥ kim?. mātṛ()ṇām. ittvottvābhyāṃ guṇavṛddhī vipratiṣedhena. ittvottvābhyāmiti. "paratvādguṇavṛddhī bhavata" iti vaktavye. kimidaṃ vārtikamiti cet. atrāhuḥ--- parādapyantaraṅgaṃ prabalamitīttve prāpte vārtikamidamārabdhamiti.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents