Kāśikāvṛttī1: cittavikarārthe doṣa upadhāyā vā ūkārādeśo bhavati ṇau parataḥ. cittaṃ dūṣayati, See More
cittavikarārthe doṣa upadhāyā vā ūkārādeśo bhavati ṇau parataḥ. cittaṃ dūṣayati, cittaṃ
doṣayati. prajñāṃ dūṣayati, prajñāṃ doṣayati.
Kāśikāvṛttī2: vā cittavirāge 6.4.91 cittavikarārthe doṣa upadhāyā vā ūkārādeśo bhavati ṇau pa See More
vā cittavirāge 6.4.91 cittavikarārthe doṣa upadhāyā vā ūkārādeśo bhavati ṇau parataḥ. cittaṃ dūṣayati, cittaṃ doṣayati. prajñāṃ dūṣayati, prajñāṃ doṣayati.
Nyāsa2: nā cittavirāge. , 6.4.91 pūrveṇa nitye prāpte vikalpo'yamārabhyate. "cittav See More
nā cittavirāge. , 6.4.91 pūrveṇa nitye prāpte vikalpo'yamārabhyate. "cittavirāge" iti. cittsyāprītatā. "cittaṃ doṣayati" iti. cittadamaprītaṃ vimukhaṃ karotītyarthaḥ.
"cittavirāga iti kim()? sādhanaṃ dūṣayata--atra pūrveṇa nityaṃ bhavati. ṇāvityeva--cittasya doṣaḥ. bhāve ghañ()॥
Bālamanoramā1: vā cittavirāge. ūdupadhāyā iti, doṣo ṇāviti cānuvartate. cittavirāge duṣa
upadh Sū #432 See More
vā cittavirāge. ūdupadhāyā iti, doṣo ṇāviti cānuvartate. cittavirāge duṣa
upadhāyā ūdvā syāṇṇāviti phalitam. virāgapadasya vivaraṇam - aprītateti. icchāviraha
ityarthaḥ. cittamiti. cittaṃ duṣyati. snānasandhyāvandanādinityakarmasu viraktaṃ
bhavati. tatprayojayati kāma ityarthaḥ. mitāṃ hyasva iti. ṇau mitāmupadhāyā hyasva iti
prāgvyākhyātamapi smārayati. janījaṣiti. idamapi vyākhyātaṃ smāryate.
jṛṇātestviti. śnāvikaraṇasya aṣittvānna mittvamiti bhāvaḥ. rañjerṇāviti. ṇeḥ
kittvā'bhāvāniditāmityaprāptau vacanam. `mṛgaramaṇaṭapadasya vivaraṇam– ākheṭakamiti.
mṛgayetyarthaḥ. rajayati mṛgāniti. `rañja rāgeṭa śabvikaraṇaḥ. `rañjeśce'ti śapi nalopaḥ.
`rajanti mṛgāḥ' grāhrā bhavanti. tān mṛgān tādṛgvyāpāraviṣayān karoti
mṛgavadhāsakto rājādirityarthaḥ. atra nakāralopaḥ. rañjayati mṛgāṃstṛmadāneneti. ghātako
mṛgān rakṣaṇāya tṛṇasamarpaṇena bandhanasthānagān karotītyarthaḥ. curādiṣviti. curādiṣu
jñapādipañcakāntargataściñdhāturasti.tasmātsvārthaṇici kṛte
`cisphuro'rityātvapakṣe puki mit?tavādupadhāhyasve capayatīti rūpam. āttvā'bhāve
tu vṛddhāvāyādeśe mittvāddhrasve cayayatīti rūpamuktaṃ curādāvityarthaḥ.
cinotestviti. śnuvikaraṇasya ciñdhātorhetumaṇṇau `cisphuro' rityāttve puki
mittvā'bhāvāddhrasvā'bhāve cāyayatīti rūpamityarthaḥ. sphārayati– sphorayatīti.
`cisphurorityāttvavikalpaḥ. apuspharat – apusphuraditi. sphur i a t iti
dvitve kartavye ṇāvaca ādeśasya niṣiddhatayā `sphu'rityukāravato dvitve
tataścisphurorṇāvityuttarakhaṇḍe āttvavikalpaḥ. āttvapakṣe upadhāhyasva iti
bhāvaḥ.
Bālamanoramā2: vā cittavirāge 432, 6.4.91 vā cittavirāge. ūdupadhāyā iti, doṣo ṇāviti cānuvarta See More
vā cittavirāge 432, 6.4.91 vā cittavirāge. ūdupadhāyā iti, doṣo ṇāviti cānuvartate. cittavirāge duṣa upadhāyā ūdvā syāṇṇāviti phalitam. virāgapadasya vivaraṇam - aprītateti. icchāviraha ityarthaḥ. cittamiti. cittaṃ duṣyati. snānasandhyāvandanādinityakarmasu viraktaṃ bhavati. tatprayojayati kāma ityarthaḥ. mitāṃ hyasva iti. ṇau mitāmupadhāyā hyasva iti prāgvyākhyātamapi smārayati. janījaṣiti. idamapi vyākhyātaṃ smāryate. jṛṇātestviti. śnāvikaraṇasya aṣittvānna mittvamiti bhāvaḥ. rañjerṇāviti. ṇeḥ kittvā'bhāvāniditāmityaprāptau vacanam. "mṛgaramaṇaṭapadasya vivaraṇam-- ākheṭakamiti. mṛgayetyarthaḥ. rajayati mṛgāniti. "rañja rāgeṭa śabvikaraṇaḥ. "rañjeśce"ti śapi nalopaḥ. "rajanti mṛgāḥ" grāhrā bhavanti. tān mṛgān tādṛgvyāpāraviṣayān karoti mṛgavadhāsakto rājādirityarthaḥ. atra nakāralopaḥ. rañjayati mṛgāṃstṛmadāneneti. ghātako mṛgān rakṣaṇāya tṛṇasamarpaṇena bandhanasthānagān karotītyarthaḥ. curādiṣviti. curādiṣu jñapādipañcakāntargataściñdhāturasti.tasmātsvārthaṇici kṛte "cisphuro"rityātvapakṣe puki mit()tavādupadhāhyasve capayatīti rūpam. āttvā'bhāve tu vṛddhāvāyādeśe mittvāddhrasve cayayatīti rūpamuktaṃ curādāvityarthaḥ. cinotestviti. śnuvikaraṇasya ciñdhātorhetumaṇṇau "cisphuro" rityāttve puki mittvā'bhāvāddhrasvā'bhāve cāyayatīti rūpamityarthaḥ. sphārayati-- sphorayatīti. "cisphurorityāttvavikalpaḥ. apuspharat -- apusphuraditi. sphur i a t iti dvitve kartavye ṇāvaca ādeśasya niṣiddhatayā "sphu"rityukāravato dvitve tataścisphurorṇāvityuttarakhaṇḍe āttvavikalpaḥ. āttvapakṣe upadhāhyasva iti bhāvaḥ.
Tattvabodhinī1: cittamiti. `citī saṃjñāne' ityasmāt ktaḥ. dūṣayati doṣayati veti. cittaṃ
d Sū #376 See More
cittamiti. `citī saṃjñāne' ityasmāt ktaḥ. dūṣayati doṣayati veti. cittaṃ
duṣayati. snānasandhyādau viraktaṃ bhavati. tatprayuṅkta ityarthaḥ. jṛṇātestviti.
apittvādasya mitvaṃ neti bhāvaḥ. ākheṭakamiti.
vaktavyaḥ. rajayatīti. rajanti mṛgāḥ, grahaṇamaraṇādyanukūlavyāpāraviṣayā bhavanti,
tānmṛgāṃstādṛgvyāpāraviṣayānkarotītyarthaḥ. jñapādiściñiti. tena
mittvāddhrasva iti bhāvaḥ. svādigaṇasthasya tu mittvaṃ netyudāharati–
- cāpayatītyādi. apusphuraditi. dvitve kartavye ajādeśasya
sthānivattvānniṣedhādvā `sphu' rityukāravato dvitvaṃ, tataḥ `cisphurorṇau' iti
vā ātvam.
Tattvabodhinī2: vā cittavirāge 376, 6.4.91 cittamiti. "citī saṃjñāne" ityasmāt ktaḥ. d See More
vā cittavirāge 376, 6.4.91 cittamiti. "citī saṃjñāne" ityasmāt ktaḥ. dūṣayati doṣayati veti. cittaṃ duṣayati. snānasandhyādau viraktaṃ bhavati. tatprayuṅkta ityarthaḥ. jṛṇātestviti. apittvādasya mitvaṃ neti bhāvaḥ. ākheṭakamiti. *rañjerṇau mṛgaramaṇe nalopo vaktavyaḥ. rajayatīti. rajanti mṛgāḥ, grahaṇamaraṇādyanukūlavyāpāraviṣayā bhavanti, tānmṛgāṃstādṛgvyāpāraviṣayānkarotītyarthaḥ. jñapādiściñiti. tena mittvāddhrasva iti bhāvaḥ. svādigaṇasthasya tu mittvaṃ netyudāharati--- cāpayatītyādi. apusphuraditi. dvitve kartavye ajādeśasya sthānivattvānniṣedhādvā "sphu" rityukāravato dvitvaṃ, tataḥ "cisphurorṇau" iti vā ātvam.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents