Kāśikāvṛttī1: anoruttarasya apaḥ ūkārādeśo bhavati deśābhidhāne. anūpo deśaḥ. deśe iti kim?
an See More
anoruttarasya apaḥ ūkārādeśo bhavati deśābhidhāne. anūpo deśaḥ. deśe iti kim?
anvīpam. dīrghoccāraṇam avagrahārtham, anu ūpaḥ anūpaḥ iti.
Kāśikāvṛttī2: ūdanor deśe 6.3.98 anoruttarasya apaḥ ūkārādeśo bhavati deśābhidhāne. anūpo deś See More
ūdanor deśe 6.3.98 anoruttarasya apaḥ ūkārādeśo bhavati deśābhidhāne. anūpo deśaḥ. deśe iti kim? anvīpam. dīrghoccāraṇam avagrahārtham, anu ūpaḥ anūpaḥ iti.
Nyāsa2: ūdanordeśe. , 6.3.97 "anūpaḥ" iti. anugatā āpo'sminniti vigrahaḥ, pūrv See More
ūdanordeśe. , 6.3.97 "anūpaḥ" iti. anugatā āpo'sminniti vigrahaḥ, pūrvavat? samāsāntaḥ, savarṇadīrghaḥ. atha dīrghoccāraṇaṃ kimartham(), yāvatā hyasvo'pi vihite'kaḥ savarṇe dīrghatvenānūpa iti sidhyatyeva? ata āha--"dīrghoccāraṇam()" ityādi. asati dīrghoccāraṇe saṃhitāyāmeva dīrghatvaṃ syāt(), nāvagrahe. tasmādavagrahe'pi yathā syādityevamartha dīrghoccāraṇam()॥
Bālamanoramā1: ūdanordeśe. īttvasyā'pavādaḥ. ūtsyāditi. `ādeḥ parasye'ti jñeyam. anūpo
de Sū #929 See More
ūdanordeśe. īttvasyā'pavādaḥ. ūtsyāditi. `ādeḥ parasye'ti jñeyam. anūpo
deśa iti. anukūlā āpo yasminniti vigrahaḥ. apratyayaḥ, ūttvaṃ savarṇadīrghaśca.
`anūpa' ityatra ūpo'vagrahaṇārthaṃ dīrghoccāraṇamiti bhāṣyam. bahvṛcāstu `anūpo
gomān'rityatra nāvagṛhṇanti. tadeva `ṛkpūḥ' iti sūtragato'pśabdaḥ prapañcitaḥ. atha
dhūrśabdāntasyodāharati–rājadhureti. rājño dhūriti vigrahaḥ. dhūrśabdo'tra rājye
lākṣaṇikaḥ. akārapratyayaḥ. `paravalliṅga'miti strītvam. ṭāp. akṣe tviti.
akṣasaṃbandhinī yā dhūstadantādakārapratyayo na. akṣadhūriti. akṣo nāma
rathāvayavadaṇḍaviśeṣaḥ, yadagrayoścakre āsajyete tasyākṣasyāgraṃ dhūḥ. anena `akṣe
samāsārthe dhuro nā'kārapratyayaḥ' iti vyākhyāne'tra niṣedho na syāditi sūcitam.
dṛḍhadhūrakṣa iti. dṛḍhā dhūryasyeti vigrahaḥ. etenā'kṣe pūrvapade dhuro nākārapratyaya
iti vyākhyāne atra niṣedho na syāditi sūcitam. tadevaṃ `ṛkpū'riti sūtraṃ
dhūḥśabdaḥ prapañcitaḥ. atha pathinśabdasyodāharati–sakhipathāviti. sakhā ca panthāśceti
dvandvaḥ. akārapratyayaḥ. `nastaddhite' iti ṭilopaḥ. `sakhipatha' iti pāṭhe tu sakhyuḥ
panthā iti tatpuruṣaḥ. ramyapatha iti. ramyaḥ panthā yasyeti vigrahaḥ.
Bālamanoramā2: ūdanordeśe 929, 6.3.97 ūdanordeśe. īttvasyā'pavādaḥ. ūtsyāditi. "ādeḥ paras See More
ūdanordeśe 929, 6.3.97 ūdanordeśe. īttvasyā'pavādaḥ. ūtsyāditi. "ādeḥ parasye"ti jñeyam. anūpo deśa iti. anukūlā āpo yasminniti vigrahaḥ. apratyayaḥ, ūttvaṃ savarṇadīrghaśca. "anūpa" ityatra ūpo'vagrahaṇārthaṃ dīrghoccāraṇamiti bhāṣyam. bahvṛcāstu "anūpo gomān"rityatra nāvagṛhṇanti. tadeva "ṛkpūḥ" iti sūtragato'pśabdaḥ prapañcitaḥ. atha dhūrśabdāntasyodāharati--rājadhureti. rājño dhūriti vigrahaḥ. dhūrśabdo'tra rājye lākṣaṇikaḥ. akārapratyayaḥ. "paravalliṅga"miti strītvam. ṭāp. akṣe tviti. akṣasaṃbandhinī yā dhūstadantādakārapratyayo na. akṣadhūriti. akṣo nāma rathāvayavadaṇḍaviśeṣaḥ, yadagrayoścakre āsajyete tasyākṣasyāgraṃ dhūḥ. anena "akṣe samāsārthe dhuro nā'kārapratyayaḥ" iti vyākhyāne'tra niṣedho na syāditi sūcitam. dṛḍhadhūrakṣa iti. dṛḍhā dhūryasyeti vigrahaḥ. etenā'kṣe pūrvapade dhuro nākārapratyaya iti vyākhyāne atra niṣedho na syāditi sūcitam. tadevaṃ "ṛkpū"riti sūtraṃ dhūḥśabdaḥ prapañcitaḥ. atha pathinśabdasyodāharati--sakhipathāviti. sakhā ca panthāśceti dvandvaḥ. akārapratyayaḥ. "nastaddhite" iti ṭilopaḥ. "sakhipatha" iti pāṭhe tu sakhyuḥ panthā iti tatpuruṣaḥ. ramyapatha iti. ramyaḥ panthā yasyeti vigrahaḥ.
Tattvabodhinī1: ūdanoḥ. dīrghoccāraṇaṃ kvacicchākhāyāmavagrahārtham. bahvṛcāstu `anūpe gomān
go Sū #805 See More
ūdanoḥ. dīrghoccāraṇaṃ kvacicchākhāyāmavagrahārtham. bahvṛcāstu `anūpe gomān
gobhiḥ'ityatrā nūpaśabdaṃ nāvagṛhṇanti. anūpa iti. anugatā āpo'sminnityanūpo
deśaḥ. `jalaprāyamanūpaṃ sya'dityamaraḥ.
Tattvabodhinī2: ūdanordeśe 805, 6.3.97 ūdanoḥ. dīrghoccāraṇaṃ kvacicchākhāyāmavagrahārtham. bahv See More
ūdanordeśe 805, 6.3.97 ūdanoḥ. dīrghoccāraṇaṃ kvacicchākhāyāmavagrahārtham. bahvṛcāstu "anūpe gomān gobhiḥ"ityatrā nūpaśabdaṃ nāvagṛhṇanti. anūpa iti. anugatā āpo'sminnityanūpo deśaḥ. "jalaprāyamanūpaṃ sya"dityamaraḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents