Kāśikāvṛttī1: 
vaiyākaranānāmākhyā vaiyākaraṇākhyā. ākhyā saṃjñā. yayā saṃjñayā vaiyākaraṇā eva 
See More
vaiyākaranānāmākhyā vaiyākaraṇākhyā. ākhyā saṃjñā. yayā saṃjñayā vaiyākaraṇā eva vyaharanti
tasyām ātmanaḥ uttarasyāścaturthyā alug bhavati. ātmanepadam. ātmanebhaṣā. tadarthye
caturthī. caturthī iti yogavibhāgāt samāsaḥ.
Kāśikāvṛttī2: vaiyākaraṇākhyāyāṃ caturthyāḥ 6.3.7 vaiyākaranānāmākhyā vaiyākaraṇākhyā. ākhyā See More
vaiyākaraṇākhyāyāṃ caturthyāḥ 6.3.7 vaiyākaranānāmākhyā vaiyākaraṇākhyā. ākhyā saṃjñā. yayā saṃjñayā vaiyākaraṇā eva vyaharanti tasyām ātmanaḥ uttarasyāścaturthyā alug bhavati. ātmanepadam. ātmanebhaṣā. tadarthye caturthī. caturthī iti yogavibhāgāt samāsaḥ.
Nyāsa2: vaiyākaraṇākhyāyāṃ caturthyāḥ. , 6.3.7 "vaiyākaraṇānām()" iti. vyākara See More
vaiyākaraṇākhyāyāṃ caturthyāḥ. , 6.3.7 "vaiyākaraṇānām()" iti. vyākaraṇamadhīyate vidanti vā vaiyākaraṇā. kā punarvaiyākaraṇānāmākhyetyāha--"yayā" ityādi. athaivaṃ kasmānna vyākhyāyate--vyākaraṇe bhavā vaiyākaraṇī, "aṇugayanādibhyaḥ" 4.3.73 ityaṇ(), vaiyākaraṇī cāsāvākhyā ceti vaiyākaraṇākhyā "puṃvat? karmadāraya" 6.3.41 ityādinā puṃvadbhavaḥ, tasyāṃ vaiyākaraṇākhyāyāmiti? aśakyamevaṃ vyākhyātum(), iha hi na syāt()--ātmanebhāṣaḥ, parasmaibhāṣa iti. vyākaraṇe hi kā bhāṣā? yā vyākaraṇe kṛtā. na caite kvacit? vyākaraṇe kṛte. pūrvatra vyākhyāne satīhāpi bhavati, ete api vaiyākaraṇānāmākhye, tathā hrābhyāmapi vaiyākaraṇā vyavaharantyeva. "ātmanepadam()" iti. ātmārtha padam(). tādarthye "caturthī" (2.1.36) iti yogavibhāgāt? samāsaḥ. nanu "caturthī tadartha" (2.1.36) ityevaṃ samāsaḥ siddhaḥ? na sidhyati; prakṛtivikārabhāve hi sa iṣyate॥
Bālamanoramā1: vaiyakaraṇākhyāyām. ātmana ityeveti. anuvartata evetyarthaḥ. na ca
`ātmanaśce&# Sū #949 See More
vaiyakaraṇākhyāyām. ātmana ityeveti. anuvartata evetyarthaḥ. na ca
`ātmanaśce'tyasya vārtikatve kathamiha sūtre etadanuvṛttiriti vācyaṃ, `so'padādau'
iti sūtre paṭhitasya `kāmye roreveti vācya'miti vārtikasya `iṇaḥ ṣaḥ' iti
sūtre'nuvṛttivadupapatteḥ. vyākaraṇe bhavā vaiyākaraṇī, sā cāsāvākhyā ca vaiyākaraṇākhyā,
tasyāṃ yā caturthī tasyā alugityarthaḥ. ātmanebhāṣe iti.
pūrvācāryakṛtamātmanepadasya saṃjñāntaramidaṃ dhātupāṭhe prasiddham. tādarthye
caturthīti. tathā cātmane ityasyā''tmārthamityarthaḥ. ātmagāmini phale prāyeṇa
tadvidhānāditi bhāvaḥ. nanu prakṛtivikārā'bhāvātkathamiha tādarthye caturthyāḥ samāsa
ityata āha–caturthīti yogavibhāgāditi. paspāsāhnikabhāṣye `dharmāya niyamo dharmaniyama'
iti bhāṣyamiha liṅgan.
Bālamanoramā2: vaiyākaraṇākhyāyā caturthyāḥ 949, 6.3.7 vaiyakaraṇākhyāyām. ātmana ityeveti. anu See More
vaiyākaraṇākhyāyā caturthyāḥ 949, 6.3.7 vaiyakaraṇākhyāyām. ātmana ityeveti. anuvartata evetyarthaḥ. na ca "ātmanaśce"tyasya vārtikatve kathamiha sūtre etadanuvṛttiriti vācyaṃ, "so'padādau" iti sūtre paṭhitasya "kāmye roreveti vācya"miti vārtikasya "iṇaḥ ṣaḥ" iti sūtre'nuvṛttivadupapatteḥ. vyākaraṇe bhavā vaiyākaraṇī, sā cāsāvākhyā ca vaiyākaraṇākhyā, tasyāṃ yā caturthī tasyā alugityarthaḥ. ātmanebhāṣe iti. pūrvācāryakṛtamātmanepadasya saṃjñāntaramidaṃ dhātupāṭhe prasiddham. tādarthye caturthīti. tathā cātmane ityasyā''tmārthamityarthaḥ. ātmagāmini phale prāyeṇa tadvidhānāditi bhāvaḥ. nanu prakṛtivikārā'bhāvātkathamiha tādarthye caturthyāḥ samāsa ityata āha--caturthīti yogavibhāgāditi. paspāsāhnikabhāṣye "dharmāya niyamo dharmaniyama" iti bhāṣyamiha liṅgan.
Tattvabodhinī1: vaiyākaraṇā. vyākaraṇe bhavā vaiyākaraṇī. aṇṛgayanādibhyaḥ ityaṇ. sā cāsāvākhyā Sū #820 See More
vaiyākaraṇā. vyākaraṇe bhavā vaiyākaraṇī. aṇṛgayanādibhyaḥ ityaṇ. sā cāsāvākhyā ceti
karmadhārayaḥ. ātmana ityeveti. iha ātmanaḥ ityananuvatrya vaiyākaraṇākhyāyāṃ catuthryā
alugiti vyākhyāne tu parasay cetyuttarasūtraṃ tyuktaṃ śakyamityāhuḥ. ātmanebhāṣā
iti. yadyapīyamākhyā aṣṭādhyāyāṃ nāsti, tathāpi dhātupāṭhe'stīti bhāvaḥ.
prakṛtivikṛtibhāvavirahāt randhanāya sthālītivatsamāsā'bhāvamāśaṅkyāha– yogavibhāgāditi.
ihā'lugvidhisāmathryādapi samāsaḥ suvacaḥ.
Tattvabodhinī2: vaiyākaraṇākhyāyāṃ caturthyāḥ 820, 6.3.7 vaiyākaraṇā. vyākaraṇe bhavā vaiyākaraṇ See More
vaiyākaraṇākhyāyāṃ caturthyāḥ 820, 6.3.7 vaiyākaraṇā. vyākaraṇe bhavā vaiyākaraṇī. aṇṛgayanādibhyaḥ ityaṇ. sā cāsāvākhyā ceti karmadhārayaḥ. ātmana ityeveti. iha ātmanaḥ ityananuvatrya vaiyākaraṇākhyāyāṃ catuthryā alugiti vyākhyāne tu parasay cetyuttarasūtraṃ tyuktaṃ śakyamityāhuḥ. ātmanebhāṣā iti. yadyapīyamākhyā aṣṭādhyāyāṃ nāsti, tathāpi dhātupāṭhe'stīti bhāvaḥ. prakṛtivikṛtibhāvavirahāt randhanāya sthālītivatsamāsā'bhāvamāśaṅkyāha-- yogavibhāgāditi. ihā'lugvidhisāmathryādapi samāsaḥ suvacaḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents
