Kāśikāvṛttī1: nivātaśabde uttarapade vātatrāṇavācini tatpuruṣe samāse pūrvapadaṃ prakṛtisvaraṃ See More
nivātaśabde uttarapade vātatrāṇavācini tatpuruṣe samāse pūrvapadaṃ prakṛtisvaraṃ bhavati.
kuṭyeva nivātam kuṭīnivātam. śamīnivātam. kuḍyanivātam. vātasyābhāvo nivātam,
arthābhāvaḥ ityavyayībhāvaḥ. niruddho vāto 'sminiti vā nivātam iti bahuvrīhiḥ.
tatra kuḍyādihetuke nivāte kuḍyādayo vartamānāḥ samānādhikaraṇena nivātaśabdena saha
samasyante. kuṭīśamīśabdau gaurādiṅoṣantāvantodātau. kuḍyaśabdo 'pi kavater yat
ḍakkicca iti yatpratyayānta ādyudātta ityeke. ḍyakpratyayānto 'ntodāttaḥ
ityapare. vātatrāne iti kim? rājanivāte vasati. sukhaṃ mātṛnivātam. nivātaśabdo 'yaṃ
pārśvavācī rūḍhiśabdas tatrobhayatra ṣaṣṭhīsamāsaḥ.
Kāśikāvṛttī2: nivāte vātatrāṇe 6.2.8 nivātaśabde uttarapade vātatrāṇavācini tatpuruṣe samāse See More
nivāte vātatrāṇe 6.2.8 nivātaśabde uttarapade vātatrāṇavācini tatpuruṣe samāse pūrvapadaṃ prakṛtisvaraṃ bhavati. kuṭyeva nivātam kuṭīnivātam. śamīnivātam. kuḍyanivātam. vātasyābhāvo nivātam, arthābhāvaḥ ityavyayībhāvaḥ. niruddho vāto 'sminiti vā nivātam iti bahuvrīhiḥ. tatra kuḍyādihetuke nivāte kuḍyādayo vartamānāḥ samānādhikaraṇena nivātaśabdena saha samasyante. kuṭīśamīśabdau gaurādiṅoṣantāvantodātau. kuḍyaśabdo 'pi kavater yat ḍakkicca iti yatpratyayānta ādyudātta ityeke. ḍyakpratyayānto 'ntodāttaḥ ityapare. vātatrāne iti kim? rājanivāte vasati. sukhaṃ mātṛnivātam. nivātaśabdo 'yaṃ pārśvavācī rūḍhiśabdas tatrobhayatra ṣaṣṭhīsamāsaḥ.
Nyāsa2: nivāte vātatrāṇe. , 6.2.8 "kuḍa()ādihetuke" ityāda. kuḍa()ādihetuke va See More
nivāte vātatrāṇe. , 6.2.8 "kuḍa()ādihetuke" ityāda. kuḍa()ādihetuke vartante; kārye kāraṇopacārāt(). bhavati kāraṇe kāryopacāraḥ, yathā--"sarvamidaṃ purātanaṃ karma bhujayate" iti. "kavateḥ" iti. "ku śabde (dhā.pā.1042). "ādyudāttaḥ" iti. "yato'nāvaḥ" 6.1.207 ityanena. "ḍa()kpratyayāṃnto'ntodātta ityapare" iti. te "kavateḍar()k()" (da.u.8.20) iti sūtramadhīyate॥
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents