tatpuruṣe samāse dāyādaśabde uttarapade dāyādyavāci pūrvapadaṃ prakṛtisvaraṃ bhavati. vidyādāyādaḥ. dhanadāyādaḥ. saṃjñāyāṃ samajaniṣada iti vidyāśabdaḥ kyappratyayāntaḥ. udāttaḥ iti ca tatra vartate, tena ayam antodāttaḥ. kṛ\u0304pṛ\u0304vṛjimandinidhāñbhyaḥ kyuḥ iti bahulavacanāt kevalādapi dhāñaḥ kyuḥ pratyayaḥ, tena dhanaśabdaḥ pratyayasvareṇa ādyudāttaḥ. atha vidyādāyādaḥ iti kena ṣaṣṭhī? svāmīrīśvarādhipatidāyāda iti. yadyevaṃ pratipadavidhānā ca ṣaṣṭhī na samasyate iti samāsapratiṣedhaḥ prāpnoti? evaṃ tarhi śeṣalakṣaṇaivātra ṣaṣṭhī, tasyas tu saptamī vidhīyamānā bādhikā mā vijñāyi iti punarabhyanujñāyate. dāyādyam iti kim? paramadāyādaḥ. atra samāsāntodātatvam eva bhavati.

dāyādyaṃ dāyāde 6.2.5 tatpuruṣe samāse dāyādaśabde uttarapade dāyādyavāci pūrvapadaṃ prakṛtisvaraṃ bhavati. vidyādāyādaḥ. dhanadāyādaḥ. saṃjñāyāṃ samajaniṣada iti vidyāśabdaḥ kyappratyayāntaḥ. udāttaḥ iti ca tatra vartate, tena ayam antodāttaḥ. kṝpṝvṛjimandinidhāñbhyaḥ kyuḥ iti bahulavacanāt kevalādapi dhāñaḥ kyuḥ pratyayaḥ, tena dhanaśabdaḥ pratyayasvareṇa ādyudāttaḥ. atha vidyādāyādaḥ iti kena ṣaṣṭhī? svāmīrīśvarādhipatidāyāda iti. yadyevaṃ pratipadavidhānā ca ṣaṣṭhī na samasyate iti samāsapratiṣedhaḥ prāpnoti? evaṃ tarhi śeṣalakṣaṇaivātra ṣaṣṭhī, tasyas tu saptamī vidhīyamānā bādhikā mā vijñāyi iti punarabhyanujñāyate. dāyādyam iti kim? paramadāyādaḥ. atra samāsāntodātatvam eva bhavati.

dāyādyaṃ dāyāde. , 6.2.5 dāyaḥ=bhāgaḥ, aṃśa ityarthaḥ. dāyamādatta iti dāyādaḥ. mūlavibhujāditvāt? kaḥ (vā.232). dāyādasya karma dāyādyam(). kiṃ punastat()? dāya eva. sa hi dāyādirādīyamānaḥ karma bhavati. "udātta iti ca tanna vartate" iti. "mantre vṛṣa" 3.3.96 ityādeḥ sūtrāt(). nanu ca nipūrvaḥ sūtre dhāturudāttaḥ tat? kathaṃ kevalādbhavati? ityāha--"bahulavacanāt()" ityādi. yadi "svāmī()ārādhipati" 2.3.39 ityādinā ṣaṣṭhī vidhīyate. saptamyeva hi vidhātavyā, na ṣaṣṭhī, tasyāḥ "śeṣe" (2.3.50) ityeva siddhatvāt()? ityata āha--"tasyāstu" ityādi. yadi saptamyeva vidhīyate, tato'sau viśeṣavihitatvāt? ṣaṣṭha()ā bādhikā vijñāyeta, na tvevaṃ vijñāyeteti punaranayaiva śeṣalakṣaṇaṣaṣṭha()bhyanujñāyate, na tvapūrvā vidhīyate. tenāpratipadavihitatvādbhavatyeva samāsaḥ. "paramadāyādaḥ" iti. atra pūrvapadaṃ pūjāvāci, na dāyādyavāci॥