1/7:ācāryopasarjane anekasya api pūrvapadatvāt sandehaḥ |*
2/7:ācāryopasarjane anekasya api pūrvapadatvāt sandehaḥ bhavati |
3/7:āpiśalapāṇinīyavyāḍīyagautamīyāḥ |
4/7:ekam padam varjayitvā sarvāṇi pūrvapadāni |
5/7:tatra na jñāyate kasya pūrvapadasya prakṛtisvareṇa bhavitavyam iti |
6/7:lokavijñānāt siddham |*
7/7:tat yathā loke , amīṣām brāhmaṇānām pūrvam ānaya iti yaḥ sarvapūrvaḥ saḥ ānīyate evam iha api yat sarvapūrvapadam tasya prakṛtisvaratvam bhaviṣyati |

ācāryopasarjanāntevāsināṃ yo dvandvaḥ, tatra pūrvapadaṃ prakṛtisvaraṃ bhavati. āpiśalapāṇinīyāḥ. pāṇinīyarauḍhīyāḥ. rauḍhīyakāśakṛtsnāḥ. apiśalasyāpatyamāpiśalirācaryaḥ, ata iñ 4-1-95). tena proktam āpiśalam, iñaśca (*4,2.112 ityaṇ. tadadhīyate ye 'ntevāsinaḥ te 'pyāpiśalāḥ, proktāl luk 4-2-64 iti tasya taddhitasyādhyetari vihitasya luk kriyate. āpiśaler vā chātrāḥ āpiśalāḥ, ityubhayathāpyācaryopasarjanaścāntevāsī bhavati. ācāryopasarjanagrahaṇaṃ dvandvaviśeṣaṇārtham, sakalo dvandvaḥ ācāryopasarjano yathā vijñāyeta. iha mā bhūt, pāṇiniyadevadattau. ācāryopasarjane iti kim? chāndasavaiyākaraṇāḥ. antevāsī iti kim? āpiśalapāṇinīye śāstre.

ācāryaupasarjanaś ca antevāsī 6.2.36 ācāryopasarjanāntevāsināṃ yo dvandvaḥ, tatra pūrvapadaṃ prakṛtisvaraṃ bhavati. āpiśalapāṇinīyāḥ. pāṇinīyarauḍhīyāḥ. rauḍhīyakāśakṛtsnāḥ. apiśalasyāpatyamāpiśalirācaryaḥ, ata iñ 4.1.95. tena proktam āpiśalam, iñaśca 4.2.111 ityaṇ. tadadhīyate ye 'ntevāsinaḥ te 'pyāpiśalāḥ, proktāl luk 4.2.63 iti tasya taddhitasyādhyetari vihitasya luk kriyate. āpiśaler vā chātrāḥ āpiśalāḥ, ityubhayathāpyācaryopasarjanaścāntevāsī bhavati. ācāryopasarjanagrahaṇaṃ dvandvaviśeṣaṇārtham, sakalo dvandvaḥ ācāryopasarjano yathā vijñāyeta. iha mā bhūt, pāṇiniyadevadattau. ācāryopasarjane iti kim? chāndasavaiyākaraṇāḥ. antevāsī iti kim? āpiśalapāṇinīye śāstre.

ācāryopasarjanaścāntevāsī. , 6.2.36 ācārya upasarjanaṃ pradhānaṃ yasya sa tatoktaḥ. ante vasatītyantevāsī. gauṇaścāyaṃ nirdeśaḥ. dvandvasya yānyavayavabhūtāni tānyācāryopasarjanavācīni. tasmādantevāsivācitvāccābhidheya upacāreṇa tānyācāryopasarjanāntevāsiśabdābhyāmucyante. tadavayavo'pi dvandvāvayavadharmeṇācāryopasarjanāntevāsīti cocyate. "āpiśalirācāryaḥ" iti. "ata iñ()" 4.1.95. "āpiśalireva vā chātrā āpiśālāḥ" iti. pūrvavadaṇ(). "ubhayathā" ityādi. ubhayaprakāreṇāpi vyutpattāvacāryopasarjanaścāntevāsī bhavati. tathā hi--ubhayatara śiṣyā eva pradhānabhūtā evamucyante, ācāryastu tadviśeṣaṇatvāduyasarjanībhūtaḥ. āpiśalaśabdo'ṇantatvāt? pratyayasavareṇāntodāttaḥ. pāṇininā proktamiti "vṛddhācchaḥ" 4.2.113 "tadadhīte" 4.2.58 ityaṇ(), tasya luk(). pāṇinīyaśabdaḥ pratyayasvareṇa madhyodāttaḥ. "pāṇinīyarauḍhīyāḥ" iti. roḍhasyāpatyaṃ rauḍhiḥ, "ata iñ()" 4.1.95 rauḍherācāryasya cchātrā iti "iñaśca" 4.2.111 ityaṇaḥ prāpatasya "na dvyacaḥ" 4.2.112 iti pratiṣedhe kṛte "vṛddhācchaḥ" 4.2.113. atha vā--rauḍhinā proktaṃ rauḍhiyam(), tataśca "tadadhīte" 4.2.58 ityaṇ(), tasya pūrvavalluk()--rauḍhīyāḥ. rauḍhīyaśabdo'pi pūrvavanmadhyodāttaḥ. kāśakṛtsnena proktamityaṇ? tadadhīyate kāśakṛtsnāḥ, pūrvavadaṇo luk(). "chāndasavaiyākaraṇāḥ" iti. bhavatyayamantevāsinā dvandvaḥ, na tvācāryopasarjanaḥ. tra hrantevāsina eva chāndasavaiyākaraṇābhyāmucyante, na tvācāryopasarjanībhūtāḥ. chando'dhīyate cchāndasāḥ, vyākaraṇamadhīyata iti vaiyākaraṇāḥ. tatra te ca yata ācāryādadhīyate tasyāntevāsinaḥ. "āpiśalapāṇinīye śāstre" iti. āpiśalinā proktamāpiśalam(). pāṇininā proktaṃ pāṇinīyam(). yatra śāstre prādhānyenocyeta tatra pratyayasya vidhānādācāryaḥ pradhānabhūtaḥ; tadviśeṣaṇatvāt(). ācāryatvaṃ tasyeha śāstarāpekṣam(). na hrācāryatāntevāsyapekṣaiva bhavati, api tu śāsatrāpekṣāpi॥