Kāśikāvṛttī1: 
ṇau iti vartate. vī gatiprajanakāntyasanakhādaneṣu ityasya dhātoḥ prajane vartam 
See More
ṇau iti vartate. vī gatiprajanakāntyasanakhādaneṣu ityasya dhātoḥ prajane vartamānasya ṇau
parataḥ vibhāṣā ākārādeśo bhavati. purovāto gaḥ pravāpayati, purovāto gāḥ pravāyayati.
garbhaṃ grāhayati ityarthaḥ. prajano hi janmana upakramo garbhagrahaṇam.
Kāśikāvṛttī2: prajane vīyateḥ 6.1.55 ṇau iti vartate. vī gatiprajanakāntyasanakhādaneṣu ityas See More
prajane vīyateḥ 6.1.55 ṇau iti vartate. vī gatiprajanakāntyasanakhādaneṣu ityasya dhātoḥ prajane vartamānasya ṇau parataḥ vibhāṣā ākārādeśo bhavati. purovāto gaḥ pravāpayati, purovāto gāḥ pravāyayati. garbhaṃ grāhayati ityarthaḥ. prajano hi janmana upakramo garbhagrahaṇam.
Nyāsa2: prajane vīyateḥ. , 6.1.54 yadi "vā gatigandhanayoḥ (dhā.pā.1050) ityayaṃ dh See More
prajane vīyateḥ. , 6.1.54 yadi "vā gatigandhanayoḥ (dhā.pā.1050) ityayaṃ dhātuḥ prajane vatrtate, tataḥ śakyate'pi yogo'vaktum(); vāterhi--vāpayatīti bhaviṣyati, vīyatestu--vāyayatīti॥
Bālamanoramā1: prajana vīyateḥ. `ādeca upadeśe' ityasmādādeca iti,`cisphuro9;ritto ṇā Sū #430 See More
prajana vīyateḥ. `ādeca upadeśe' ityasmādādeca iti,`cisphuro'ritto ṇāviti,
`vibhāṣā līyateḥ' ityato vibhāṣeti cānuvartate. tadāha – asyaica ityādi. `vīyate'riti
na syanā nirdeśaḥ, `vī gatiprajanasthānārjanopārjaneṣu' kecit. vastutastu vyeño na
grahaṇaṃ, tasya prajanārthakatvā'bhāvāt , tasya ṇau `śācchāse'ti pugapavādayugvidhānena
vyāyayatīti rūpe viśeṣā'bhāvācceti śabdenduśekhare prapañcitam. garbhaṃ grāhayatīti.
purovātakāle gāvo garbhaṃ gṛhṇantīti prasiddhiḥ. atha `guhū saṃvaraṇe' ityasya
guṇanimitte'jādau pratyaye pare upadhāyā ūttvavidhiṃ smārayati– ūdupadhāyā goha iti.
gūhayatīti. laghūpadhaguṇāpavāda ūttvamiti bhāvaḥ.
Bālamanoramā2: prajane vīyateḥ 430, 6.1.54 prajana vīyateḥ. "ādeca upadeśe" ityasmādā See More
prajane vīyateḥ 430, 6.1.54 prajana vīyateḥ. "ādeca upadeśe" ityasmādādeca iti,"cisphuro"ritto ṇāviti, "vibhāṣā līyateḥ" ityato vibhāṣeti cānuvartate. tadāha -- asyaica ityādi. "vīyate"riti na syanā nirdeśaḥ, "vī gatiprajanasthānārjanopārjaneṣu" kecit. vastutastu vyeño na grahaṇaṃ, tasya prajanārthakatvā'bhāvāt , tasya ṇau "śācchāse"ti pugapavādayugvidhānena vyāyayatīti rūpe viśeṣā'bhāvācceti śabdenduśekhare prapañcitam. garbhaṃ grāhayatīti. purovātakāle gāvo garbhaṃ gṛhṇantīti prasiddhiḥ. atha "guhū saṃvaraṇe" ityasya guṇanimitte'jādau pratyaye pare upadhāyā ūttvavidhiṃ smārayati-- ūdupadhāyā goha iti. gūhayatīti. laghūpadhaguṇāpavāda ūttvamiti bhāvaḥ.
Tattvabodhinī1: prajane. `vīyate' ritivī gatiprajanādau,ādādikasya yakā nirdeśaḥ. atra
kec Sū #374 See More
prajane. `vīyate' ritivī gatiprajanādau,ādādikasya yakā nirdeśaḥ. atra
kecidutprekṣayanti–vīteriti vaktavye yakā nirdeśādveño'pi grahaṇam,
tasyāpiyaki saṃprasāraṇe vīdhātunā samānarūpatvāt. ato dvayorapi prajane'rthe ātvaṃ vā
syāt. tatra ātve, tadabhāve ca yadyapi vyeñaḥ vyāyayatīti rūpaṃ tulyaṃ, `śācchāse'ti
puko'pavādatayā yugvidhānāt, tathāpi ṇijantātkvipa– vyāḥ vyau vyāḥ.
ātvā'bhāvapakṣe vyaiḥ vyāyau vyāya ityasti viśeṣaḥ.
vibhāṣāvidhānasāmathryātpakṣe'pi `ādeca upadeśe'śitī'ti na pravartate.
anekārthatvācca dhātūnāṃ vyayaterapi prayojano'rtha iti.
Tattvabodhinī2: prajane vīyateḥ 374, 6.1.54 prajane. "vīyate" ritivī gatiprajanādau,ād See More
prajane vīyateḥ 374, 6.1.54 prajane. "vīyate" ritivī gatiprajanādau,ādādikasya yakā nirdeśaḥ. atra kecidutprekṣayanti--vīteriti vaktavye yakā nirdeśādveño'pi grahaṇam, tasyāpiyaki saṃprasāraṇe vīdhātunā samānarūpatvāt. ato dvayorapi prajane'rthe ātvaṃ vā syāt. tatra ātve, tadabhāve ca yadyapi vyeñaḥ vyāyayatīti rūpaṃ tulyaṃ, "śācchāse"ti puko'pavādatayā yugvidhānāt, tathāpi ṇijantātkvipa-- vyāḥ vyau vyāḥ. ātvā'bhāvapakṣe vyaiḥ vyāyau vyāya ityasti viśeṣaḥ. vibhāṣāvidhānasāmathryātpakṣe'pi "ādeca upadeśe'śitī"ti na pravartate. anekārthatvācca dhātūnāṃ vyayaterapi prayojano'rtha iti.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents
