1/8:idam vipratiṣiddham |
2/8:kaḥ pratiṣedhaḥ |
3/8:parigaṇitābhyaḥ prakṛtibhyaḥ samāsāntaḥ vidhīyate na ca tatra kā cit pūjanāntā prakṛtiḥ nirdiśyate |
4/8:na etat vipratiṣiddham |
5/8:na evam vijñāyate |
6/8:yābhyaḥ prakṛtibhyaḥ samāsāntaḥ vidhīyate na cet tāḥ pūjanāntāḥ bhavanti iti |
7/8:katham tarhi |
8/8:na cet tāḥ pūjanāt parāḥ bhavanti iti |

1/12:pūjāyām svatigrahaṇam |*
2/12:pūjāyām svatigrahaṇam kartavyam |
3/12:surājā |
4/12:atirājā |
5/12:kva mā bhūt |
6/12:paramagavaḥ |
7/12:uttamagavaḥ |
8/12:prāgbahuvrīhigrahaṇam ca |*
9/12:prāgbahuvrīhigrahaṇam ca kartavyam |
10/12:iha mā bhūt |
11/12:svakṣaḥ |
12/12:atyakṣaḥ iti |

yān śabdānupādāya samāsāntā vidhīyante rājāhaḥsakhibhyaṣ ṭac 5-4-91 ityevam ādīn, yadā te pūjanāt pūjanavacanāt pare bhavanti tadā samāsānto na bhavati. surājā. atirājā. sugauḥ. atigauḥ. pūjāyāṃ svatigrahaṇaṃ kartavyam. iha mā bhūt, paramarājaḥ, paramagavaḥ iti. prāgbahuvrīhigrahaṇaṃ ca kartavyam. bahuvrīhau sakthyakṣṇoḥ ityevam ādau pratiṣedho na bhavati. susakthaḥ. atisakthaḥ. svakṣaḥ. atyakṣaḥ.

na pūjanāt 5.4.69 yān śabdānupādāya samāsāntā vidhīyante rājāhaḥsakhibhyaṣ ṭac 5.4.91 ityevam ādīn, yadā te pūjanāt pūjanavacanāt pare bhavanti tadā samāsānto na bhavati. surājā. atirājā. sugauḥ. atigauḥ. pūjāyāṃ svatigrahaṇaṃ kartavyam. iha mā bhūt, paramarājaḥ, paramagavaḥ iti. prāgbahuvrīhigrahaṇaṃ ca kartavyam. bahuvrīhau sakthyakṣṇoḥ ityevam ādau pratiṣedho na bhavati. susakthaḥ. atisakthaḥ. svakṣaḥ. atyakṣaḥ.

na pajanāt?. , 5.4.69 "surājā, atirājā" iti. śobhano rājā, atiśayitaḥ rājeti vigṛhra "kugatiprādayaḥ 2.2.18 iti samāsaḥ. "sugauḥ" iti. pūrvavatsamāsaḥ. atra "gorataddhitaluki" (5.4.92) iti ṭac? prāpnoti; asmādvacanānna bhavati. "paramarājaḥ, paramagavaḥ" iti. "sanmahat()" 2.1.63 iti samāsaḥ. "susakthaḥ" iti. "bahuvrīhau sakthyakṣṇoḥ svāṅgāt? ṣac()" 5.4.113 iti ṣac()॥

na pūjanāt. `parebhya' ityadhyāhāryam. `samāsāntā' iti pūrvasūtramanuvartate. tadāha–pūjanārthāditi. `pūjāyāṃ svatigrahaṇaṃ kartavya'miti vārtikamabhipretyodāharati–surājeti. su=śobhano rājeti prādisamāsaḥ. atirājeti. pūjyo rājetyarthaḥ. ubhayatrāpi `rājāhaḥsakhibhyaḥ' iti ṭajna bhavati. svatibhyāmeveti. svatibhyāṃ paro yo rājanśabdastasmādevetyarthaḥ, tathā vārtikāditi bhāvaḥ. neheti. `niṣedhe' iti śeṣaḥ. paramarāja iti. paramaścāsau rājā ceti vigrahaḥ. atigava iti. `atyādayaḥ' iti samāsaḥ. ateḥ pūjanārthakatvā'bhāvānna ṭaco niṣedhaḥ. evaṃ `paramarāja' ityatrāpi. ityataḥ prāgiti. `prāgbahuvrīhigrahaṇaṃ kartavya'miti vārtikārthasaṅgraho'yam. susakthaḥ svakṣa iti. su=śobhane sakthinī yasya, su=śobhane akṣiṇī yasyeti ca vighaḥ. `bahuvrīhau sakthyakṣṇo'riti ṣac. kimaḥ kṣepe. kiṃrājā kiṃsakheti. iha `rājāhaḥsakhibhyaḥ' iti ṭajnabhavati, `kiṃ kṣepe' iti samāsaḥ. kiṃrājaḥ kiṃsakha iti. kiṃśabdo'tra praśne. kasya rājā, ko rājeti vā vigrahaḥ.

na pūjanāt 940, 5.4.69 na pūjanāt. "parebhya" ityadhyāhāryam. "samāsāntā" iti pūrvasūtramanuvartate. tadāha--pūjanārthāditi. "pūjāyāṃ svatigrahaṇaṃ kartavya"miti vārtikamabhipretyodāharati--surājeti. su=śobhano rājeti prādisamāsaḥ. atirājeti. pūjyo rājetyarthaḥ. ubhayatrāpi "rājāhaḥsakhibhyaḥ" iti ṭajna bhavati. svatibhyāmeveti. svatibhyāṃ paro yo rājanśabdastasmādevetyarthaḥ, tathā vārtikāditi bhāvaḥ. neheti. "niṣedhe" iti śeṣaḥ. paramarāja iti. paramaścāsau rājā ceti vigrahaḥ. atigava iti. "atyādayaḥ" iti samāsaḥ. ateḥ pūjanārthakatvā'bhāvānna ṭaco niṣedhaḥ. evaṃ "paramarāja" ityatrāpi. ityataḥ prāgiti. "prāgbahuvrīhigrahaṇaṃ kartavya"miti vārtikārthasaṅgraho'yam. susakthaḥ svakṣa iti. su=śobhane sakthinī yasya, su=śobhane akṣiṇī yasyeti ca vighaḥ. "bahuvrīhau sakthyakṣṇo"riti ṣac. kimaḥ kṣepe. kiṃrājā kiṃsakheti. iha "rājāhaḥsakhibhyaḥ" iti ṭajnabhavati, "kiṃ kṣepe" iti samāsaḥ. kiṃrājaḥ kiṃsakha iti. kiṃśabdo'tra praśne. kasya rājā, ko rājeti vā vigrahaḥ.