Kāśikāvṛttī1: jīvikārthaṃ yadapaṇyam tasminnabhidheye kano lub bhavati. vikrīyate yat tat paṇy See More
jīvikārthaṃ yadapaṇyam tasminnabhidheye kano lub bhavati. vikrīyate yat tat paṇya.
vāsudevaḥ. śivaḥ. skandaḥ. viṣṇuḥ. ādityaḥ. devalakādīnāṃ jīvikārthā devapratikṛtaya
ucyante. apaṇye iti kim? hastikān vikrīṇīte. aśvakān. rathakān. devapathādereva
ayaṃ prapañcaḥ.
Kāśikāvṛttī2: jīvikārthe cāpaṇye 5.3.99 jīvikārthaṃ yadapaṇyam tasminnabhidheye kano lub bhav See More
jīvikārthe cāpaṇye 5.3.99 jīvikārthaṃ yadapaṇyam tasminnabhidheye kano lub bhavati. vikrīyate yat tat paṇya. vāsudevaḥ. śivaḥ. skandaḥ. viṣṇuḥ. ādityaḥ. devalakādīnāṃ jīvikārthā devapratikṛtaya ucyante. apaṇye iti kim? hastikān vikrīṇīte. aśvakān. rathakān. devapathādereva ayaṃ prapañcaḥ.
Nyāsa2: jīvikārthe cāpaṇye. , 5.3.99
Bālamanoramā1: jīvikārthe cāpaṇye. paṇyaṃ–vikrīyamāṇam. tadāha–avikrīyamāṇamiti. vāsudeva iti.
See More
jīvikārthe cāpaṇye. paṇyaṃ–vikrīyamāṇam. tadāha–avikrīyamāṇamiti. vāsudeva iti.
vāsudevatulyā jīvikārthā avikreyā pratikṛtirityarthaḥ. evaṃ śiva ityādi. kathaṃ
pratikṛteravikreyāyā jīvikārthatvamityata āha–devalakānāmiti. pratimāṃ gṛhītvā
bhikṣārthaṃ pratigṛhamaṭatāmityarthaḥ. tattadāyataneṣu pratiṣṭhitāsu pūjārthapratimāsu
uttarasūtreṇa lubvakṣyate. hastikānvikrīṇīte iti. jīvikārthaṃ
hastitulyapratikṛtīrvikrīṇīte ityarthaḥ. atra paṇyatvapratīteḥ kano na luk.
`sajñāyāṃ ce'tija vihitasya nāyaṃ lup, kintu `ive pratikṛtau' iti vihitasyaiva,
bhāṣye pratikṛtāveva etadudāharaṇāt. paṭhanti. cābhiyuktāḥ–`rāmaṃ sītāṃ lakṣmaṇaṃ
jīvikārthe vikrīṇīte yo rāmādiśabdāḥ pratikṛtiṣu vartante. tāsāṃ cātra paṇyatayā
kano lubdurlabha iti rāmasītālakṣmaṇaśabdānāmapaśabdatvamityāśayaḥ.
Bālamanoramā2: jīvikārthe cāpaṇye , 5.3.99 jīvikārthe cāpaṇye. paṇyaṃ--vikrīyamāṇam. tadāha--av See More
jīvikārthe cāpaṇye , 5.3.99 jīvikārthe cāpaṇye. paṇyaṃ--vikrīyamāṇam. tadāha--avikrīyamāṇamiti. vāsudeva iti. vāsudevatulyā jīvikārthā avikreyā pratikṛtirityarthaḥ. evaṃ śiva ityādi. kathaṃ pratikṛteravikreyāyā jīvikārthatvamityata āha--devalakānāmiti. pratimāṃ gṛhītvā bhikṣārthaṃ pratigṛhamaṭatāmityarthaḥ. tattadāyataneṣu pratiṣṭhitāsu pūjārthapratimāsu uttarasūtreṇa lubvakṣyate. hastikānvikrīṇīte iti. jīvikārthaṃ hastitulyapratikṛtīrvikrīṇīte ityarthaḥ. atra paṇyatvapratīteḥ kano na luk. "sajñāyāṃ ce"tija vihitasya nāyaṃ lup, kintu "ive pratikṛtau" iti vihitasyaiva, bhāṣye pratikṛtāveva etadudāharaṇāt. paṭhanti. cābhiyuktāḥ--"rāmaṃ sītāṃ lakṣmaṇaṃ jīvikārthe vikrīṇīte yo rāmādiśabdāḥ pratikṛtiṣu vartante. tāsāṃ cātra paṇyatayā kano lubdurlabha iti rāmasītālakṣmaṇaśabdānāmapaśabdatvamityāśayaḥ.
Tattvabodhinī1: vāsudevaḥ. śiva ityādi. yāḥ pratimāḥ pratigṛhra gṛhādgṛhaṃ bhikṣamāṇāaṭanti
tā Sū #1533 See More
vāsudevaḥ. śiva ityādi. yāḥ pratimāḥ pratigṛhra gṛhādgṛhaṃ bhikṣamāṇāaṭanti
tā evamucyante. devalakā api ta eva bhikṣavo'bhipretāḥ. yāstvāyataneṣu
pratiṣṭhāpyante pūjyante ca tāsūttarasūtreṇa lup. taduktam—`arcāsu
pūjanārhāsu citrakarmadhvajeṣu ca. ive pratikṛtau lopaḥ kano devapathādiṣu'. iti.
arcāsu=pratimāsu—kīdṛśīṣu?. pūjanārhāsu. geheṣvāyataneṣu vā yāḥ pūjyante
tāsu. citrakarmadhvajābhyāṃ tadgatāḥ pratikṛtayo lakṣyante. arcāsūdāharaṇaṃ–śivaḥ.
viṣṇuḥ. citkakarmaṇi–arjunaḥ. duryodhanaḥ. dhvajeṣu–kapiḥ. garuḍaḥ. siṃhaḥ.
suparṇasiṃhamakarādayo rājñāṃ dhvajeṣu santi. hastikāniti. īdṛśameva viṣayamabhipretya
paṭhanti—`rāmaṃ sītāṃ lakṣmaṇaṃ jīvikārthe vikrīṇīte yo narastaṃ ca dhigdhik.
asminpadye yo'paśabdānna vetti vyarthaprajñaṃ paṇḍitaṃ taṃ ca dhigdhik'iti. ayaṃ
bhāvaḥ–`apaṇye'ityuktatvātpaṇye hastikānitivat rāmakaṃ sītikāṃ lakṣmaṇakamiti
prayogā eva sādhava iti.
Tattvabodhinī2: jīvikā'rthe cā'paṇye 1533, 5.3.99 vāsudevaḥ. śiva ityādi. yāḥ pratimāḥ pratigṛhr See More
jīvikā'rthe cā'paṇye 1533, 5.3.99 vāsudevaḥ. śiva ityādi. yāḥ pratimāḥ pratigṛhra gṛhādgṛhaṃ bhikṣamāṇāaṭanti tā evamucyante. devalakā api ta eva bhikṣavo'bhipretāḥ. yāstvāyataneṣu pratiṣṭhāpyante pūjyante ca tāsūttarasūtreṇa lup. taduktam---"arcāsu pūjanārhāsu citrakarmadhvajeṣu ca. ive pratikṛtau lopaḥ kano devapathādiṣu". iti. arcāsu=pratimāsu---kīdṛśīṣu(). pūjanārhāsu. geheṣvāyataneṣu vā yāḥ pūjyante tāsu. citrakarmadhvajābhyāṃ tadgatāḥ pratikṛtayo lakṣyante. arcāsūdāharaṇaṃ--śivaḥ. viṣṇuḥ. citkakarmaṇi--arjunaḥ. duryodhanaḥ. dhvajeṣu--kapiḥ. garuḍaḥ. siṃhaḥ. suparṇasiṃhamakarādayo rājñāṃ dhvajeṣu santi. hastikāniti. īdṛśameva viṣayamabhipretya paṭhanti---"rāmaṃ sītāṃ lakṣmaṇaṃ jīvikārthe vikrīṇīte yo narastaṃ ca dhigdhik. asminpadye yo'paśabdānna vetti vyarthaprajñaṃ paṇḍitaṃ taṃ ca dhigdhikiti. ayaṃ bhāvaḥ--"apaṇye"ityuktatvātpaṇye hastikānitivat rāmakaṃ sītikāṃ lakṣmaṇakamiti prayogā eva sādhava iti.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents