Kāśikāvṛttī1: 
pūrvavat sarvam anuvartate. upaśabda ādiryasya tasmādupādeḥ prātipadikād bahvaco 
See More
pūrvavat sarvam anuvartate. upaśabda ādiryasya tasmādupādeḥ prātipadikād bahvaco
manusyanāmnaḥ. aḍacvucpratyayau bhavataḥ. cakārād ghanilacau pratyayau bhavataḥ ṭhac ca vā.
upaḍaḥ, upakaḥ, upiyaḥ, upilaḥ, upikaḥ, upendradattakaḥ. prācāṃgrahaṇaṃ pūjārtham. vā
ityeva hi vartate.
Kāśikāvṛttī2: prācām upāderaḍajvucau ca 5.3.80 pūrvavat sarvam anuvartate. upaśabda ādiryasya See More
prācām upāderaḍajvucau ca 5.3.80 pūrvavat sarvam anuvartate. upaśabda ādiryasya tasmādupādeḥ prātipadikād bahvaco manusyanāmnaḥ. aḍacvucpratyayau bhavataḥ. cakārād ghanilacau pratyayau bhavataḥ ṭhac ca vā. upaḍaḥ, upakaḥ, upiyaḥ, upilaḥ, upikaḥ, upendradattakaḥ. prācāṃgrahaṇaṃ pūjārtham. vā ityeva hi vartate.
Nyāsa2: prācāmupāderaḍajvucau ca. , 5.3.80 upaḍa ityādau upendradattaśabdātpratyayaḥ. vi See More
prācāmupāderaḍajvucau ca. , 5.3.80 upaḍa ityādau upendradattaśabdātpratyayaḥ. vikalpārthaṃ prāggrahaṇaṃ kasmānna bhavati? ityāha--"vetyeva hi" ityādi. atra he vetyanuvatrtate, tasmāttenaiva vikalpasya sampāditatvāt? tadarthagrahaṇaṃ nopapadyate॥
Bālamanoramā1: prācāmupāderaḍajvucau ca. pūrvaviṣaye iti. `bahvaco manuṣyanāmnaḥ'; iti sūtr See More
prācāmupāderaḍajvucau ca. pūrvaviṣaye iti. `bahvaco manuṣyanāmnaḥ' iti sūtraviṣaye
ityarthaḥ. cādyathāprāptamiti. ṭhac, dhan, ilaccetyarthaḥ. ṭhajvetyato
vetyanuvṛttyaiva siddhe prācāṅgrahaṇaṃ vyarthamityata āha–prācāṅgrahaṇamiti. upaḍa
iti upendradattaśabdādaḍaci `dvitīyaṃ sandhyakṣara'miti vakṣyamāṇena ekārāderlopa
iti kecit. `nendrasya parasye'ti jñāpakena pūrvottarapadanimittakāryāpekṣayā
antaraṅgasyāpyekādeśasya pūrvamapravṛtterikārādilopa iti śabdenduśekhare. upaka
iti. vuci akādeśe ekārādilope rūpam. upiya iti. ghani rūpam. upila iti. ilaci rūpam.
upika iti. ṭhaci rūpam. upendradattaka iti. kapratyaye rūpam. ṭhājādyabhāvāllopo na.
Bālamanoramā2: prācāmupāderaḍajbucau ca , 5.3.80 prācāmupāderaḍajvucau ca. pūrvaviṣaye iti. &qu See More
prācāmupāderaḍajbucau ca , 5.3.80 prācāmupāderaḍajvucau ca. pūrvaviṣaye iti. "bahvaco manuṣyanāmnaḥ" iti sūtraviṣaye ityarthaḥ. cādyathāprāptamiti. ṭhac, dhan, ilaccetyarthaḥ. ṭhajvetyato vetyanuvṛttyaiva siddhe prācāṅgrahaṇaṃ vyarthamityata āha--prācāṅgrahaṇamiti. upaḍa iti upendradattaśabdādaḍaci "dvitīyaṃ sandhyakṣara"miti vakṣyamāṇena ekārāderlopa iti kecit. "nendrasya parasye"ti jñāpakena pūrvottarapadanimittakāryāpekṣayā antaraṅgasyāpyekādeśasya pūrvamapravṛtterikārādilopa iti śabdenduśekhare. upaka iti. vuci akādeśe ekārādilope rūpam. upiya iti. ghani rūpam. upila iti. ilaci rūpam. upika iti. ṭhaci rūpam. upendradattaka iti. kapratyaye rūpam. ṭhājādyabhāvāllopo na.
Tattvabodhinī1: prācāmupādeḥ. `bahvaco manuṣye'tyādyanuvartate. upendradatta iti. nanu
kṛt Sū #1520 See More
prācāmupādeḥ. `bahvaco manuṣye'tyādyanuvartate. upendradatta iti. nanu
kṛtasandherūpendraśabdādekādeśasya pūrvāntatayā grahaṇāt `upāde'riti vidhīyamānau
pratyayau stāṃ nāma, lopastu nakārādereva syāt. tataśca `upaka' `upaḍa'iti rūpe na
syātāṃ, kiṃ tu `upayaka' `upayaḍa'iti rūpe syātām. evaṃ ghanilac?ṭhac?ṣvapi doṣa eva.
tasmādihaiva `dvitīyaṃ sandhyakṣaraṃ ce'diti vārtikaṃ kuto noktamiti cet.
atrāhuḥ—prakārāntareṇa nirvāhasaṃbhavānnoktam. tathāhi—ādguṇe kṛte `dvitīyaṃ
sandhyakṣara'mityādinā akārasyāpi lopapraktyā guṇātpūrvamevā'kṛtavyūhaparibhāṣayā
pratyayaḥ. naca pariniṣṭhitatvapareṇa samarthagrahaṇena sautthitirityatreva paribhāṣābādhaḥ
śaṅkyaḥ. `prāgdiśaḥ'iti sūtre `samarthagrahaṇaṃ nivṛtta'mityuktatvāt.
`akṛtasandhe'riti prāguktajñāpakabalena samarthagrahaṇapratyār?yānapakṣe'pi jñāpakasya
viśeṣaparatvāśrayaṇāditi. upendraḥ ṣa upaguḥ, upakartetyādiṣūpaḍādīnāṃ pañcānāṃ
rūpāṇāṃ sāmye'pi saindhavādiṣviva prakaraṇādinā viseṣe'dhyavaseyaḥ.
Tattvabodhinī2: prācāmupāderaḍajbucau ca 1520, 5.3.80 prācāmupādeḥ. "bahvaco manuṣye"t See More
prācāmupāderaḍajbucau ca 1520, 5.3.80 prācāmupādeḥ. "bahvaco manuṣye"tyādyanuvartate. upendradatta iti. nanu kṛtasandherūpendraśabdādekādeśasya pūrvāntatayā grahaṇāt "upāde"riti vidhīyamānau pratyayau stāṃ nāma, lopastu nakārādereva syāt. tataśca "upaka" "upaḍa"iti rūpe na syātāṃ, kiṃ tu "upayaka" "upayaḍa"iti rūpe syātām. evaṃ ghanilac()ṭhac()ṣvapi doṣa eva. tasmādihaiva "dvitīyaṃ sandhyakṣaraṃ ce"diti vārtikaṃ kuto noktamiti cet. atrāhuḥ---prakārāntareṇa nirvāhasaṃbhavānnoktam. tathāhi---ādguṇe kṛte "dvitīyaṃ sandhyakṣara"mityādinā akārasyāpi lopapraktyā guṇātpūrvamevā'kṛtavyūhaparibhāṣayā pratyayaḥ. naca pariniṣṭhitatvapareṇa samarthagrahaṇena sautthitirityatreva paribhāṣābādhaḥ śaṅkyaḥ. "prāgdiśaḥ"iti sūtre "samarthagrahaṇaṃ nivṛtta"mityuktatvāt. "akṛtasandhe"riti prāguktajñāpakabalena samarthagrahaṇapratyār()yānapakṣe'pi jñāpakasya viśeṣaparatvāśrayaṇāditi. upendraḥ ṣa upaguḥ, upakartetyādiṣūpaḍādīnāṃ pañcānāṃ rūpāṇāṃ sāmye'pi saindhavādiṣviva prakaraṇādinā viseṣe'dhyavaseyaḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents
