Kāśikāvṛttī1: patyantāt prātipadikāt purohitādibhyaśca yak pratyayo bhavati bhāvakarmaṇorartha See More
patyantāt prātipadikāt purohitādibhyaśca yak pratyayo bhavati bhāvakarmaṇorarthayoḥ.
senāpateḥ bhāvaḥ karma vā saināpatyam. gārhapatyam. prājāpatyam. paurohityam.
rājyam. purohita. rājan. saṃgrāmika. eṣika. varmita. khaṇḍika. daṇḍika. chatrika.
milika. piṇḍika. bāla. manda. stanika. cūḍitika. kṛṣika. pūtika. patrika. pratika.
ajānika. salanika. sūcika. śākvara. sūcaka. pakṣika. sārathika. jalika. sūtika. añjalika.
rājāse. purohitādiḥ.
Kāśikāvṛttī2: patyantapurohitādibhyo yak 5.1.128 patyantāt prātipadikāt purohitādibhyaśca yak See More
patyantapurohitādibhyo yak 5.1.128 patyantāt prātipadikāt purohitādibhyaśca yak pratyayo bhavati bhāvakarmaṇorarthayoḥ. senāpateḥ bhāvaḥ karma vā saināpatyam. gārhapatyam. prājāpatyam. paurohityam. rājyam. purohita. rājan. saṃgrāmika. eṣika. varmita. khaṇḍika. daṇḍika. chatrika. milika. piṇḍika. bāla. manda. stanika. cūḍitika. kṛṣika. pūtika. patrika. pratika. ajānika. salanika. sūcika. śākvara. sūcaka. pakṣika. sārathika. jalika. sūtika. añjalika. rājāse. purohitādiḥ.
Nyāsa2: patyantapuruhitādibhyo yak?. , 5.1.127 patyantāt? pūrvavadaṇi prāpte, purohitādi See More
patyantapuruhitādibhyo yak?. , 5.1.127 patyantāt? pūrvavadaṇi prāpte, purohitādiṣu rājaśabdarādbrāāhṛṇādipāṭhāt? ṣyañi, śeṣebyastvataloryagvidhīyate. "rājāse" iti. rājaśabdādase=asamāse yagbhavati--rājyamiti. samāse tu brāāhṛṇāditvāt? ṣyañeva bhavati--ādhirājyamiti. nanu ca kevalo rājaśabdo brāāhṛṇādiṣu paṭha()te, tetkathamadhirājaśabdāt()? tadantavidhinā; etadeva jñāpakamasa iti vacane--astauhi prakaraṇe rājaśabdena tadantavidhiriti. iha patyantapurohitādī iti dvau rāśī, arthāvapi bhāvakarmaṇī dvāveveti sāmyādyathāsaṃkhyaṃ prāpnoti; tadasvaritatvāt? pūrvavanna bhavati॥
Laghusiddhāntakaumudī1: Sū #1166
Laghusiddhāntakaumudī2: patyantapurohitādibhyo yak 1166, 5.1.127 saināpatyam. paurohityam॥
Bālamanoramā1: patyanta. patyantebhyaḥ purohitādibhyaśca ṣaṣṭha\ufffdntebhyo
bhāvakarmaṇoryāks Sū #1770 See More
patyanta. patyantebhyaḥ purohitādibhyaśca ṣaṣṭha\ufffdntebhyo
bhāvakarmaṇoryāksyādityarthaḥ. rājāse iti. purohitādigaṇasūtramidam. rājā ase iti
cchedaḥ. `sa' iti samāsasya prācāṃ saṃjñā. tadāha–rājanśabda iti rājyamiti. yaki
ṭilopaḥ. `ye cā'bhāvakarmaṇo'riti prakṛtibhāvastu na, `abhāvakarmaṇo'riti paryudāsāt.
samā'se tviti. adiko rājā adirājaḥ. prādisamāsaḥ. `ase' iti paryudāsādyagabhāve
brāāhṛṇāditvātṣyañi ādhirājyamiti rūpamityarthaḥ. yakṣyañoḥ svare viśeṣaḥ.
Bālamanoramā2: patyantapurohitādibhyo yak 1770, 5.1.127 patyanta. patyantebhyaḥ purohitādibhyaś See More
patyantapurohitādibhyo yak 1770, 5.1.127 patyanta. patyantebhyaḥ purohitādibhyaśca ṣaṣṭha()ntebhyo bhāvakarmaṇoryāksyādityarthaḥ. rājāse iti. purohitādigaṇasūtramidam. rājā ase iti cchedaḥ. "sa" iti samāsasya prācāṃ saṃjñā. tadāha--rājanśabda iti rājyamiti. yaki ṭilopaḥ. "ye cā'bhāvakarmaṇo"riti prakṛtibhāvastu na, "abhāvakarmaṇo"riti paryudāsāt. samā'se tviti. adiko rājā adirājaḥ. prādisamāsaḥ. "ase" iti paryudāsādyagabhāve brāāhṛṇāditvātṣyañi ādhirājyamiti rūpamityarthaḥ. yakṣyañoḥ svare viśeṣaḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents