Kāśikāvṛttī1:
tatra ityeva. saptamīsamarthāt ṅyāpprātipadikāt prāyabhavaḥ ityetasmin viṣaye
ya
See More
tatra ityeva. saptamīsamarthāt ṅyāpprātipadikāt prāyabhavaḥ ityetasmin viṣaye
yathāvihitaṃ pratyayo bhavati. prāyaśabdaḥ sākalyasya kiṃcinnayūnatām āha. srughne
prāyeṇa bahulyena bhavati sraughanaḥ. māthuraḥ. rāṣṭriyaḥ. prāyabhavagrahaṇam anarthakaṃ tatra
bhavena kṛtatvāt. anityabhavaḥ prāyabhavaḥ iti ced, muktasaṃśayena tulyam.
Kāśikāvṛttī2:
prāyabhavaḥ 4.3.39 tatra ityeva. saptamīsamarthāt ṅyāpprātipadikāt prāyabhavaḥ
See More
prāyabhavaḥ 4.3.39 tatra ityeva. saptamīsamarthāt ṅyāpprātipadikāt prāyabhavaḥ ityetasmin viṣaye yathāvihitaṃ pratyayo bhavati. prāyaśabdaḥ sākalyasya kiṃcinnayūnatām āha. srughne prāyeṇa bahulyena bhavati sraughanaḥ. māthuraḥ. rāṣṭriyaḥ. prāyabhavagrahaṇam anarthakaṃ tatra bhavena kṛtatvāt. anityabhavaḥ prāyabhavaḥ iti ced, muktasaṃśayena tulyam.
Nyāsa2:
prāyabhavaḥ. , 4.3.39 "prāyabhavagrahaṇamanarthakam" iti. vaicitryādan
See More
prāyabhavaḥ. , 4.3.39 "prāyabhavagrahaṇamanarthakam" iti. vaicitryādanyasyārthasyābhāvādanarthamityucyate. vaicitryeṇa tu sārthakameva. kasmāt punararthakamiti? "tatra bhavena kṛtārthatvāt" iti. yat "prāyabhavaḥ"ityasya sādhyam, tasya "tatra bhavaḥ"4.3.53 ityanenaiva sādhitatvāditibhāvaḥ. yo hi rājye prāyeṇa bhavati tatrāsau bhavatyeva. tataśca tatra bhave tasyāntarbhāvāt "tatra bhavaḥ" (4.3.53) ityanenaiva kṛtaṃ sampādanamriti kiṃ prāyabhavagrahaṇena? "anityabhavaḥ" ityādinā parasyottaramāśaṅkate.syādetat-- anityabhavaḥ prāyabhavo nityabhavastatra bhava iti, tasmāt tatra bhavena prāyabhavsayāsaṃgrahānna sidhyati? ityāśaṅkyāha-- "muktasaṃśayena tulyam" iti. muktastyaktaḥ saṃśayo yena tat muktasaṃśayam.
nyāyyastatra bhavo'yamiti yo niścitastena tulyaṃ bhavati. tathā hi-- ruāghne bhavo devadattaḥ ruāaughna ityucyate, na cāsau ruāughne sadā bhavati, avaśyaṃ hi kadācidudagdesādīnapakrāmati, atha ca tatrabhavapratyayo bhavati. yadi ca nityabhavastatra bhavaḥ? jihvāmūle bhavo varṇaḥ jihvāmūlīya ityatra "tatra bhavaḥra" 4.3.53 ityadhikāre jihvāmūlāṅguleśchaḥ" (4.3.ka62) iti ccho na syāt, na hi varṇo nityaṃ jihvāmūle bhavati. tasmāt prāyabhava kakakakakakakakakasya tatrabhavāntarbhavāt tato na ṇyatiricyata itnarthakaṃ prayabhavagrahaṇam॥
Laghusiddhāntakaumudī1:
tatretyeva. srugghne prāyeṇa bāhulyena bhavati sraugghnaḥ.. Sū #1092
Laghusiddhāntakaumudī2:
prāyabhavaḥ 1092, 4.3.39 tatretyeva. srugghne prāyeṇa bāhulyena bhavati sraugghn
Bālamanoramā1:
prāyabhavaḥ. tatretyeveti. prāyabhava ityarthe saptamyantādaṇādayo ghādayaśca y Sū #1393
See More
prāyabhavaḥ. tatretyeveti. prāyabhava ityarthe saptamyantādaṇādayo ghādayaśca yathāyathaṃ
syurityarthaḥ. prāyaśabdasya vyākhyānam–bāhulyeneti. tatra bhava ityeva
siddhatvātpratyākhyātamidaṃ bhāṣye.
Bālamanoramā2:
prāyabhavaḥ 1393, 4.3.39 prāyabhavaḥ. tatretyeveti. prāyabhava ityarthe saptamya
See More
prāyabhavaḥ 1393, 4.3.39 prāyabhavaḥ. tatretyeveti. prāyabhava ityarthe saptamyantādaṇādayo ghādayaśca yathāyathaṃ syurityarthaḥ. prāyaśabdasya vyākhyānam--bāhulyeneti. tatra bhava ityeva siddhatvātpratyākhyātamidaṃ bhāṣye.
Tattvabodhinī1:
prāya. kādācitkabhavanāśrayaḥ–prāyabhavaḥ. tena `tatra bhavaḥ'ityanena na
Sū #1094
See More
prāya. kādācitkabhavanāśrayaḥ–prāyabhavaḥ. tena `tatra bhavaḥ'ityanena na
gatārthatetyāhuḥ. bhāṣye tu pratyākhyātametat, `prāyabhavagrahaṇamanrthakaṃ tatra bhavena
kṛtatvā'diti.
Tattvabodhinī2:
prāyabhavaḥ 1094, 4.3.39 prāya. kādācitkabhavanāśrayaḥ--prāyabhavaḥ. tena "
See More
prāyabhavaḥ 1094, 4.3.39 prāya. kādācitkabhavanāśrayaḥ--prāyabhavaḥ. tena "tatra bhavaḥ"ityanena na gatārthatetyāhuḥ. bhāṣye tu pratyākhyātametat, "prāyabhavagrahaṇamanrthakaṃ tatra bhavena kṛtatvā"diti.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents