Kāśikāvṛttī1: 
prāṇivācibhyaḥ prātipadikebhyo rajatadibhyaśca añ pratyayo bhavati
vikārāvayavay 
See More
prāṇivācibhyaḥ prātipadikebhyo rajatadibhyaśca añ pratyayo bhavati
vikārāvayavayorarthayoḥ. aṇādinām apavādaḥ. anudāttādeḥ añ vihita eva pariśiṣṭam iha
udāharaṇam. prāṇibhyastāvat kāpotam. māyūram. taittiram. rajatādibhyaḥ rājatam.
saisam. lauham. rajatādiṣu ye 'nudāttādayaḥ paṭyante rajatakaṇḍakaraprabhṛtayastebhyo 'ñi
siddhe punarvacanaṃ mayaḍvādhanārtham. rajata. sīsa. loha. udumbara. nīladāru. rohitaka.
bibhītaka. pītadāsa. tīvradāru. trikaṇṭaka. kaṇṭakāra. rajatādiḥ.
Kāśikāvṛttī2: prāṇirajatā'dibhyo 'ñ 4.3.154 prāṇivācibhyaḥ prātipadikebhyo rajatadibhyaśca añ See More
prāṇirajatā'dibhyo 'ñ 4.3.154 prāṇivācibhyaḥ prātipadikebhyo rajatadibhyaśca añ pratyayo bhavati vikārāvayavayorarthayoḥ. aṇādinām apavādaḥ. anudāttādeḥ añ vihita eva pariśiṣṭam iha udāharaṇam. prāṇibhyastāvat kāpotam. māyūram. taittiram. rajatādibhyaḥ rājatam. saisam. lauham. rajatādiṣu ye 'nudāttādayaḥ paṭyante rajatakaṇḍakaraprabhṛtayastebhyo 'ñi siddhe punarvacanaṃ mayaḍvādhanārtham. rajata. sīsa. loha. udumbara. nīladāru. rohitaka. bibhītaka. pītadāsa. tīvradāru. trikaṇṭaka. kaṇṭakāra. rajatādiḥ.
Nyāsa2: prāṇirajatādibhyo'ñ. , 4.3.152 "aṇādīnāmapavādaḥ" iti. ādiśabdena maya See More
prāṇirajatādibhyo'ñ. , 4.3.152 "aṇādīnāmapavādaḥ" iti. ādiśabdena mayaṭ parigṛhrate. bahuvacanaṃ tu pūrvavat. tatra ye prāṇiśabdā ādyudāttāstebhyo'ṇapavāda iti. ye tu vṛddhāstebhyo mayaṭ parigṛhrate. rajatādiṣvapi yadādyudāttaṃ tasmādaṇo'pavādaḥ. yatpunaranuvāttādi tasmānmayaṭaḥ. tato hi "anudāttādeśca" 4.3.142 ityanenaivāñi siddhe punarvacanamañeva yathā syāt, "mayaḍvaitayoḥ" 4.3.141 ityādinā mayaḍ mā bhūdityevamartham. tatra "rajataṃ" ghṛtādipāṭhādantodāttam. "sīsa, loha" iti. "nabviṣayasyānisantasya" (phi.sū.2.26) ityādyudāttam. asyāyamarthaḥ-- napuṃsakaviṣayasya śabdasyānisantasyādirudātto bhavatīti. nabiti napuṃsakasya saṃjñā. antyāt pūrvamityanuvatrtamāne "śiśṛmānodumbarabalīvardoṣṭrārapurūravasāṃ ca" (phi.sū.3.64) ityudumbare'ntyāt pūrvamakṣaramudāttam. nīladārurohitabibhītaka-- ityeteṣāṃ "laghāvante" (phi.sū.242) ityādinā madhyādāttatvam. pītadāruśabdamapi kecit paṭhanti. sa "nabviṣayasyānisantasya" (phi.sū.2.26) ityādyudāttaḥ. "taraterḍriḥ" (paṃ.u.5.66) iti ḍripratyayāntatvāt triśabdasya pratyayasvareṇādyudāttatvam. trayaḥ kaṇṭakā asyeti bahuvrīhiḥ. "bahuvrīhau prakṛtyā pūrvapadam" 6.2.1 iti trikaṇṭakaśabda ādyudāttaḥ. "{kaṇvaṃ prāṃu.pāṭhaḥ} kaṇṭaṃ karotīti karmaṇyaṇ. "{kaṇvakāra prāṃu.pāṭhaḥ} kaṇṭakāraśabdaḥ kṛtsvareṇāntodāttaḥ॥
Bālamanoramā1: prāṇirajatādibhyo'ñ. śaukaṃbākamiti. śukasya bakasya vā avayavo vikāro vetyarth Sū #1511 See More
prāṇirajatādibhyo'ñ. śaukaṃbākamiti. śukasya bakasya vā avayavo vikāro vetyarthaḥ.
`prāṇinā kurpūrva'mityādyudāttatvāt `anudāttādeśce'tyaño na prāptiḥ.
rājatamiti. anudāttāditvādañi siddhe mayaḍbādhanārthamañvidhiḥ.
Bālamanoramā2: prāṇirajatādibhyo'ñ 1511, 4.3.152 prāṇirajatādibhyo'ñ. śaukaṃbākamiti. śukasya b See More
prāṇirajatādibhyo'ñ 1511, 4.3.152 prāṇirajatādibhyo'ñ. śaukaṃbākamiti. śukasya bakasya vā avayavo vikāro vetyarthaḥ. "prāṇinā kurpūrva"mityādyudāttatvāt "anudāttādeśce"tyaño na prāptiḥ. rājatamiti. anudāttāditvādañi siddhe mayaḍbādhanārthamañvidhiḥ.
Tattvabodhinī1: prāṇi. anudāttāderañaḥ siddhatvātpariśiṣṭamihodāharaṇaṃ. tadāha—śaukaṃ bākamiti Sū #1175 See More
prāṇi. anudāttāderañaḥ siddhatvātpariśiṣṭamihodāharaṇaṃ. tadāha—śaukaṃ bākamiti.
śukabakaśabdau `prāṇināṃ kupūrvāṇā'mityādyudāttau. rājatamiti. rajata sīsa udumbara
kaṇṭa kāretyādayo rajatādayaḥ. teṣu anudāttādīnāṃ punaḥ pāṭho mayaḍbādhanārthaḥ. anyathā
hi paratvānmayaṭ syādeva.
Tattvabodhinī2: prāṇirajatādibhyo'ñ 1175, 4.3.152 prāṇi. anudāttāderañaḥ siddhatvātpariśiṣṭamiho See More
prāṇirajatādibhyo'ñ 1175, 4.3.152 prāṇi. anudāttāderañaḥ siddhatvātpariśiṣṭamihodāharaṇaṃ. tadāha---śaukaṃ bākamiti. śukabakaśabdau "prāṇināṃ kupūrvāṇā"mityādyudāttau. rājatamiti. rajata sīsa udumbara kaṇṭa kāretyādayo rajatādayaḥ. teṣu anudāttādīnāṃ punaḥ pāṭho mayaḍbādhanārthaḥ. anyathā hi paratvānmayaṭ syādeva.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents
