Kāśikāvṛttī1: dvandvasaṃjñākāt vun pratyayo bhavati tasya idam ityetasmin viṣaye,
vairamaithun See More
dvandvasaṃjñākāt vun pratyayo bhavati tasya idam ityetasmin viṣaye,
vairamaithunikayoḥ pratyayārthaviśaṣaṇayoḥ. aṇo 'pavādaḥ. chaṃ tu paratvād bādhate. vaire tavat
bābhravyaśālaṅkāyanikā. kākolūkikā. maithunikāyām atribharadvājikā. kutsakuśikikā.
vivahanamaithunikā. vairasya napuṃsakatve 'pyamī svabhāvataḥ strīliṅgāḥ. vaire
devāsurādibhyaḥ pratiṣedho vaktavyaḥ. daivāsuram. rākṣo 'suraṃ vairam.
Kāśikāvṛttī2: dvandvād vun vairamaithunikayoḥ 4.3.125 dvandvasaṃjñākāt vun pratyayo bhavati t See More
dvandvād vun vairamaithunikayoḥ 4.3.125 dvandvasaṃjñākāt vun pratyayo bhavati tasya idam ityetasmin viṣaye, vairamaithunikayoḥ pratyayārthaviśaṣaṇayoḥ. aṇo 'pavādaḥ. chaṃ tu paratvād bādhate. vaire tavat bābhravyaśālaṅkāyanikā. kākolūkikā. maithunikāyām atribharadvājikā. kutsakuśikikā. vivahanamaithunikā. vairasya napuṃsakatve 'pyamī svabhāvataḥ strīliṅgāḥ. vaire devāsurādibhyaḥ pratiṣedho vaktavyaḥ. daivāsuram. rākṣo 'suraṃ vairam.
Nyāsa2: dvandvād?vun vairamaithunikayoḥ. , 4.3.125 "bābhraṇyaśālaṅkāyanikā" it See More
dvandvād?vun vairamaithunikayoḥ. , 4.3.125 "bābhraṇyaśālaṅkāyanikā" iti. vunnantaḥ svabhāvādeva striyāṃ vatrtata iti ṭāp , "pratyayasthāt" 7.3.44 ityādinettvam॥
Bālamanoramā1: dvandvādvun. vaire maithunikāyāṃ ca idantvena vivakṣite
dvandvātṣaṣṭha\ufffdntā Sū #1485 See More
dvandvādvun. vaire maithunikāyāṃ ca idantvena vivakṣite
dvandvātṣaṣṭha\ufffdntādvunsyādityarthaḥ. kākolūkiketi. kākolūkasya
vairamityarthaḥ. vuni strītvaṃ lokāt. kutsakuśikiketi. kutsakuśikayorvivāha
ityarthaḥ. vuni strītvaṃ lokāt. mithunaṃ–dampatī. tasya karma maithunikā.
manojñāditvādvuñ. strītvaṃ lokāt.
daivāsuramiti. devāsurayorvairamityarthaḥ. vunabhāve'ṇ. maithunikāyāṃ tu
devāsuriketyeva. `dvandve devāsure'ti tvapapāṭhaḥ, atra bhāṣye vaira ityeva
vārtikapāṭhāt. `śiśukrande'ti sūtrabhāṣye tu `dvandve devāsurādibhyaḥ
pratiṣedhaḥ' iti paṭhitam, daivāsuram rākṣo'suramityudāhmataṃ ca. devāsurādyadhikṛtya
kṛtamākhyānamityarthaḥ.
gotrapratyayāntācchākhādhyetṛvācinaśca ṣaṣṭha\ufffdntādidamityarthe vuñityarthaḥ.
`pravarādhyāyaprasiddhamiha gotra'mityabhipretyodāharati-aupagavakamiti.
aupagavasyedamityarthaḥ. vastutastu aupagavaḥ pravarasūtreṣu na dṛṣṭaḥ. glaucukāyanakamiti
vṛttyādau udāhmatam.
vācye bhavati, nānyatretyarthaḥ. kāṭhakamiti. kaṭhena proktamadhīyate kaṭhāḥ, teṣāṃ dharma
āmnāyo vetyarthaḥ. āmnāyo-vedābhyāsaḥ.
Bālamanoramā2: dvandvādvunvairamaithunikayoḥ 1485, 4.3.125 dvandvādvun. vaire maithunikāyāṃ ca See More
dvandvādvunvairamaithunikayoḥ 1485, 4.3.125 dvandvādvun. vaire maithunikāyāṃ ca idantvena vivakṣite dvandvātṣaṣṭha()ntādvunsyādityarthaḥ. kākolūkiketi. kākolūkasya vairamityarthaḥ. vuni strītvaṃ lokāt. kutsakuśikiketi. kutsakuśikayorvivāha ityarthaḥ. vuni strītvaṃ lokāt. mithunaṃ--dampatī. tasya karma maithunikā. manojñāditvādvuñ. strītvaṃ lokāt. vaire devāsureti. vārtikamidam. daivāsuramiti. devāsurayorvairamityarthaḥ. vunabhāve'ṇ. maithunikāyāṃ tu devāsuriketyeva. "dvandve devāsure"ti tvapapāṭhaḥ, atra bhāṣye vaira ityeva vārtikapāṭhāt. "śiśukrande"ti sūtrabhāṣye tu "dvandve devāsurādibhyaḥ pratiṣedhaḥ" iti paṭhitam, daivāsuram rākṣo'suramityudāhmataṃ ca. devāsurādyadhikṛtya kṛtamākhyānamityarthaḥ. gotracaraṇādvuñ. gotrapratyayāntācchākhādhyetṛvācinaśca ṣaṣṭha()ntādidamityarthe vuñityarthaḥ. "pravarādhyāyaprasiddhamiha gotra"mityabhipretyodāharati-aupagavakamiti. aupagavasyedamityarthaḥ. vastutastu aupagavaḥ pravarasūtreṣu na dṛṣṭaḥ. glaucukāyanakamiti vṛttyādau udāhmatam. caraṇāditi. caraṇādyo vuñvihitaḥ sa dharme āmnāye ca vācye bhavati, nānyatretyarthaḥ. kāṭhakamiti. kaṭhena proktamadhīyate kaṭhāḥ, teṣāṃ dharma āmnāyo vetyarthaḥ. āmnāyo-vedābhyāsaḥ.
Tattvabodhinī1: dvandvadvun. aṇo'pavādaḥ. chaṃ tu paratvādbādhate. kākolūkiketi. kākolūkasya
va Sū #1156 See More
dvandvadvun. aṇo'pavādaḥ. chaṃ tu paratvādbādhate. kākolūkiketi. kākolūkasya
vairamityarthaḥ. `vunnantaṃ striyām'. vairamaithunikādibu'niti stryadhikāre amaraḥ.
kutsakuśikiketi. kutsuku śikayormaithunikā. vivāharūpaḥ saṃbandha ityarthaḥ. mithunaṃ hi
danpatī, tasya karma=kriyāniṣpādanaṃ. manojñāditvādvuñ. vuñantaṃ cedaṃ, striyāṃ
svabhāvāt. atra vadanti—-kutsāśca kuśikāśca kutsukuśikāsteṣāṃ maithuniketyapi
vigrahaḥ. iha kutsuśca kuśikā ceti dvayoreva maithunikāyāṃ vuniti nāgrahaḥ kāryaḥ.
`yūni lugi'ti sūtre kaiyaṭena atribharadvājiketyādikaṃ prasaṅgādudāhmatya
bahuvacanāntadvandvādvuno vyākhyātatvāditi. saṅghāṅka. pūrvasya
vuño'pavādaḥ.
pratyayārthaviśeṣaṇāni catvārīti vaiṣamyādyathāsaṅkhyamapi na pravartate. gārga iti.
`āpatyasye'ti yalopaḥ. yadyapyaṅkalakṣaṇayoḥla paryāyatvaṃ prasiddhaṃ `kalaṅkāṅkau
lāñchanaṃ ca cihna lakṣma ca lakṣaṇa mityamaraḥ, tathāpi pṛthaggrahaṇasāmathryādiha
viśeṣaparatetyāha—paramparāsaṃbandha iti. yathā gavādiniṣṭhaḥ svāminā godvārā saṃbandhaḥ.
sākṣāditi. yathā bidānāṃ vidyā. ghoṣa ābhīrasthānam. ṇittvaṃ ṅībarthaṃ,
puṃvadbhāvaniṣedhārthaṃ ca. baudī vidyā yasya baidīvidyaḥ. bidānāmasādhāraṇī yā vidyā
tadvānityarthaḥ.
Tattvabodhinī2: dvandvādvunvairamaithunikayoḥ 1156, 4.3.125 dvandvadvun. aṇo'pavādaḥ. chaṃ tu pa See More
dvandvādvunvairamaithunikayoḥ 1156, 4.3.125 dvandvadvun. aṇo'pavādaḥ. chaṃ tu paratvādbādhate. kākolūkiketi. kākolūkasya vairamityarthaḥ. "vunnantaṃ striyām". vairamaithunikādibu"niti stryadhikāre amaraḥ. kutsakuśikiketi. kutsuku śikayormaithunikā. vivāharūpaḥ saṃbandha ityarthaḥ. mithunaṃ hi danpatī, tasya karma=kriyāniṣpādanaṃ. manojñāditvādvuñ. vuñantaṃ cedaṃ, striyāṃ svabhāvāt. atra vadanti----kutsāśca kuśikāśca kutsukuśikāsteṣāṃ maithuniketyapi vigrahaḥ. iha kutsuśca kuśikā ceti dvayoreva maithunikāyāṃ vuniti nāgrahaḥ kāryaḥ. "yūni lugi"ti sūtre kaiyaṭena atribharadvājiketyādikaṃ prasaṅgādudāhmatya bahuvacanāntadvandvādvuno vyākhyātatvāditi. saṅghāṅka. pūrvasya vuño'pavādaḥ.ghoṣagrahaṇamapi kartavyam. ghoṣagrahaṇiti. evaṃ ca prakṛtayastiruāḥ, pratyayārthaviśeṣaṇāni catvārīti vaiṣamyādyathāsaṅkhyamapi na pravartate. gārga iti. "āpatyasye"ti yalopaḥ. yadyapyaṅkalakṣaṇayoḥla paryāyatvaṃ prasiddhaṃ "kalaṅkāṅkau lāñchanaṃ ca cihna lakṣma ca lakṣaṇa mityamaraḥ, tathāpi pṛthaggrahaṇasāmathryādiha viśeṣaparatetyāha---paramparāsaṃbandha iti. yathā gavādiniṣṭhaḥ svāminā godvārā saṃbandhaḥ. sākṣāditi. yathā bidānāṃ vidyā. ghoṣa ābhīrasthānam. ṇittvaṃ ṅībarthaṃ, puṃvadbhāvaniṣedhārthaṃ ca. baudī vidyā yasya baidīvidyaḥ. bidānāmasādhāraṇī yā vidyā tadvānityarthaḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents