Kāśikāvṛttī1: 
tasya iti ṣaṣṭhīsamarthāt samūhaḥ ityetasminnarthe yathāvihitaṃ pratyayo bhavati 
See More
tasya iti ṣaṣṭhīsamarthāt samūhaḥ ityetasminnarthe yathāvihitaṃ pratyayo bhavati. kim iha
udāharaṇam? cittavadadyudāttamagotraṃ yasya ca na anyat pratipadaṃ grahaṇam. acittāt
ṭhakaṃ vakṣyati, anudāttāderañ 4-2-44, gotrād vuñ, pratipadaṃ ca kedārād yañca
4-2-40 ityevam ādi, tatparihāreṇa atra udāharaṇaṃ draṣṭavyam. kākānāṃ samūhaḥ
kākam. bākam. initrakaṭyacaśca 4-2-51 iti yāvat samūhādhikāraḥ. guṇādibhyo
grāmaj vaktavyaḥ. guṇagrāmaḥ. karaṇagrāmaḥ. guṇa. karaṇa. tattva. śabda. indriya.
ākṛtiganaḥ.
Kāśikāvṛttī2: tasya samūhaḥ 4.2.37 tasya iti ṣaṣṭhīsamarthāt samūhaḥ ityetasminnarthe yathāvi See More
tasya samūhaḥ 4.2.37 tasya iti ṣaṣṭhīsamarthāt samūhaḥ ityetasminnarthe yathāvihitaṃ pratyayo bhavati. kim iha udāharaṇam? cittavadadyudāttamagotraṃ yasya ca na anyat pratipadaṃ grahaṇam. acittāt ṭhakaṃ vakṣyati, anudāttāderañ 4.2.43, gotrād vuñ, pratipadaṃ ca kedārād yañca 4.2.39 ityevam ādi, tatparihāreṇa atra udāharaṇaṃ draṣṭavyam. kākānāṃ samūhaḥ kākam. bākam. initrakaṭyacaśca 4.2.50 iti yāvat samūhādhikāraḥ. guṇādibhyo grāmaj vaktavyaḥ. guṇagrāmaḥ. karaṇagrāmaḥ. guṇa. karaṇa. tattva. śabda. indriya. ākṛtiganaḥ.
Nyāsa2: tasya samūhaḥ. , 4.2.36 "kākam, śaukam, bākam" iti. kākaśukabakaśabdā See More
tasya samūhaḥ. , 4.2.36 "kākam, śaukam, bākam" iti. kākaśukabakaśabdā ādyudāttāḥ."prāṇināṃ kupūrvāṇām" (phi.sū.2.30) ityanena. asyāyamarthaḥ-- prāṇiviśeṣavācināṃ śabdānāṃ ādibhūtāḥ kavargāt teṣāmudātto bhavatīti॥
Laghusiddhāntakaumudī1: anapatyārthe'ṇi pare in prakṛtyā syāt. tena nastaddhita iti ṭilopo na.
yuvatīnā Sū #1052 See More
anapatyārthe'ṇi pare in prakṛtyā syāt. tena nastaddhita iti ṭilopo na.
yuvatīnāṃ samūho yauvanam..
Laghusiddhāntakaumudī2: tasya samūhaḥ 1050, 4.2.36 kākānāṃ samūhaḥ kākam॥
Bālamanoramā1: tasya samūhaḥ. initrakaṭha\ufffdcasce'ti yāvadidamanuvartate. asminnarthe
Sū #1225 See More
tasya samūhaḥ. initrakaṭha\ufffdcasce'ti yāvadidamanuvartate. asminnarthe
prathamoccāritātṣaṣṭha\ufffdntātprāgdīvyatīyā aṇādayo yathāsambhavaṃ
syurityarthaḥ. `acittahastidhenoṣṭha'gityādyapavādaviṣayaṃ parihmatyodāharati–kākaṃ
bākamiti.samūhapratyayāntānāṃ napuṃsakatvaṃ lokāt.
Bālamanoramā2: tasya samūhaḥ 1225, 4.2.36 tasya samūhaḥ. initrakaṭha()casce"ti yāvadidaman See More
tasya samūhaḥ 1225, 4.2.36 tasya samūhaḥ. initrakaṭha()casce"ti yāvadidamanuvartate. asminnarthe prathamoccāritātṣaṣṭha()ntātprāgdīvyatīyā aṇādayo yathāsambhavaṃ syurityarthaḥ. "acittahastidhenoṣṭha"gityādyapavādaviṣayaṃ parihmatyodāharati--kākaṃ bākamiti.samūhapratyayāntānāṃ napuṃsakatvaṃ lokāt.
Tattvabodhinī1: tasya samūhaḥ. iha `acittāṭhṭhak', `anudāttāderañ', gotrāntādvuñ' Sū #1001 See More
tasya samūhaḥ. iha `acittāṭhṭhak', `anudāttāderañ', gotrāntādvuñ',
`kedārādyañca'ityādinā pratipadaṃ yañādīśta vakṣyati. tathā ca
cittavadādyudāttamagotrāntaṃ pratipadoktapratyayarahitamihodāharaṇamityaśayenodāharati—
kākam. bākamiti. evaṃ vārkam. kākabakavṛkaśabdāḥ `prāṇināṃ kupūrva'miti
phiṭsūtreṇādyudāttāḥ. prāṇivācināṃ ye ādibhūtāḥ kavargātpūrve, teṣāmudāttaḥ
syāditi sūtrārthaḥ. `athādiḥ prāk śakaṭeḥ'ityadhikārāt. yattu vṛttinyāsayoḥ
śaukamityuhāhmataṃ, tadupekṣyam. khaṇḍikādiṣu śukaśabdasya pāṭhātatrā'ñā bhāvyamiti
haradattādayaḥ.
Tattvabodhinī2: tasya samūhaḥ 1001, 4.2.36 tasya samūhaḥ. iha "acittāṭhṭhak", "an See More
tasya samūhaḥ 1001, 4.2.36 tasya samūhaḥ. iha "acittāṭhṭhak", "anudāttāderañ", gotrāntādvuñ", "kedārādyañca"ityādinā pratipadaṃ yañādīśta vakṣyati. tathā ca cittavadādyudāttamagotrāntaṃ pratipadoktapratyayarahitamihodāharaṇamityaśayenodāharati---kākam. bākamiti. evaṃ vārkam. kākabakavṛkaśabdāḥ "prāṇināṃ kupūrva"miti phiṭsūtreṇādyudāttāḥ. prāṇivācināṃ ye ādibhūtāḥ kavargātpūrve, teṣāmudāttaḥ syāditi sūtrārthaḥ. "athādiḥ prāk śakaṭeḥ"ityadhikārāt. yattu vṛttinyāsayoḥ śaukamityuhāhmataṃ, tadupekṣyam. khaṇḍikādiṣu śukaśabdasya pāṭhātatrā'ñā bhāvyamiti haradattādayaḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents
 4.2.37.jpg)
