naḍityevam ādibhyaḥ prātipadikebhyaḥ gotrāpatye phak pratyayo bhavati. nāḍāyanaḥ. cārāyaṇaḥ. gotre ityeva, nāḍiḥ. śalaṅku śalaṅkaṃ ca ityatra paṭhyate. śālaṅkāyanaḥ. pailādiṣu śālaṅkiśabdaḥ paṭhyate. śālaṅkiḥ pitā. śālaṅkiḥ putraḥ. tat katham? gotraviśeṣe kauśike phakaṃ smaranti, iñeva anyatra śālaṅkiḥ iti. athavā pailādipāṭha eva jñāpakaḥ iño bhāvasya. naḍa. cara. baka. muñja. itika. itiśa. upaka. lamaka. śalaṅku śalaṅkaṃ ca. saptala. vājapya. tika. agniśarman vṛśagaṇe. prāṇa. nara. sāyaka. dāsa. mitra. dvīpa. piṅgara. piṅgala. kiṅkara. kiṅkala. kātara. kātala. kāśya. kāśyapa. kāvya. aja. amuṣya. kṛṣṇaraṇau brāhmaṇavāsiṣṭhayoḥ. amitra. ligu. citra. kumāra. kroṣṭu kroṣṭaṃ ca. loha. durga. stambha. śiṃśipā. agra. tṛṇa. śakaṭa. sumanas. sumata. mimata. ṛk. jat. yugandhara. haṃsaka. daṇḍin. hastin. pañcāla. camasin. sukṛtya. sthiraka. brāhmaṇa. caṭaka. badara. aśvaka. kharapa. kāmuka. vrahmadatta. udumbara. śoṇa. aloha. daṇḍa.

naḍādibhyaḥ phak 4.1.99 naḍityevam ādibhyaḥ prātipadikebhyaḥ gotrāpatye phak pratyayo bhavati. nāḍāyanaḥ. cārāyaṇaḥ. gotre ityeva, nāḍiḥ. śalaṅku śalaṅkaṃ ca ityatra paṭhyate. śālaṅkāyanaḥ. pailādiṣu śālaṅkiśabdaḥ paṭhyate. śālaṅkiḥ pitā. śālaṅkiḥ putraḥ. tat katham? gotraviśeṣe kauśike phakaṃ smaranti, iñeva anyatra śālaṅkiḥ iti. athavā pailādipāṭha eva jñāpakaḥ iño bhāvasya. naḍa. cara. baka. muñja. itika. itiśa. upaka. lamaka. śalaṅku śalaṅkaṃ ca. saptala. vājapya. tika. agniśarman vṛśagaṇe. prāṇa. nara. sāyaka. dāsa. mitra. dvīpa. piṅgara. piṅgala. kiṅkara. kiṅkala. kātara. kātala. kāśya. kāśyapa. kāvya. aja. amuṣya. kṛṣṇaraṇau brāhmaṇavāsiṣṭhayoḥ. amitra. ligu. citra. kumāra. kroṣṭu kroṣṭaṃ ca. loha. durga. stambha. śiṃśipā. agra. tṛṇa. śakaṭa. sumanas. sumata. mimata. ṛk. jat. yugandhara. haṃsaka. daṇḍin. hastin. pañcāla. camasin. sukṛtya. sthiraka. brāhmaṇa. caṭaka. badara. aśvaka. kharapa. kāmuka. vrahmadatta. udumbara. śoṇa. aloha. daṇḍa.

naḍādibhyaḥ phak. , 4.1.99 naḍādiṣu "śalaṅku śalaṅkañca" iti paṭha()te. tasyāyamarthaḥ- śalaṅkuśabdaḥ pratyayamutpādayati śalaṅkabhāvaṃ cāpadyate, tena śālaṅkāyana iti bhavati. "pailādiṣu "iti. pailādiṣu śālaṅkiśabda iñantaḥ paṭha()te, tata utpannasya yuvapratyayasya lugyathā syāt-- "śālaṅki pitā, śālaṅkiḥ putraḥ" iti. tatra hi "ṇyakṣattriyārṣañitaḥ" 2.4.58 ityādeḥ sūtrāt "yūni luk" iti cānuvatrtate, tasya śālaṅgiśabdasya tatra pāṭho na yujyate-- naḍādiṣu pāṭhāt phakā bhavitavyamiti kṛtvā, tat kathamiñantastatra paṭha()ta iti codyam. tasya parihāramāha-- "gotraviśeṣe" ityādi. kauśikaṃ yadgotraṃ tatraiva śalaṅkuśabdādācāryaḥ phakaṃ smaranti, tato'nyatra tviñeva bhavatītyadoṣaḥ. sa tviñ bāhvāderākṛtigaṇatvāllabhyate. abhyupetyāpi gotramātre phako vidhānam. parihārāntaramāha-- "atha vā" ityādi. iño bhāva upalakṣaṇam. śalaṅkabhāvasyāpi hi pailādipāṭha eva jñāpakam. pūrvatrāpi parihāre tasya eva jñāpakaṃ veditavyam. "agniśarman vṛṣagaṇe" iti. agniśarmañśabdādvṛṣagaṇe gotre phagbhavati-- āgniśarmāyaṇaḥ. anyatrāṇeva-- āgniśarmaḥ. "amuṣya" iti paṭha()te. tatar nipātanādvibhakteraluk-- āmuṣyāyaṇa iti. "kṛṣṇaraṇau brāāhṛṇavāśiṣṭhayoḥ" iti. kṛṣṇaraṇaśabdau yathākramaṃ brāāhṛṇe vāśiṣṭhe cābhidheye phakamutpādayataḥ. kāṣrṇāyano brāāhṛṇaḥ. rāṇāyaṇo vaśiṣṭhaḥ. vaśiṣṭhagotra ityarthaḥ. anyatreñeva bhavati-- kā()ṣṇaḥ, rāṇiriti. "kroṣṭu kroṣṭañca" iti paṭha()te. kroṣṭuśabdaḥ phakamutpādayati, kroṣṭañcāpadyate -- krauṣṭāyanaḥ॥

naḍādibhyaḥ phak. iño'pavādaḥ. anantaro nāḍiriti. anantarāpatyasya gotratvā'bhāvātphagabhāve iñevetyarthaḥ.

naḍādibhyaḥ phak 1085, 4.1.99 naḍādibhyaḥ phak. iño'pavādaḥ. anantaro nāḍiriti. anantarāpatyasya gotratvā'bhāvātphagabhāve iñevetyarthaḥ.