Kāśikāvṛttī1:
avidyamānā sammatirasminityasammatiḥ. sammananaṃ samamatiḥ, sammatatā, pūjā. pra
See More
avidyamānā sammatirasminityasammatiḥ. sammananaṃ samamatiḥ, sammatatā, pūjā. praṇāyyaḥ
iti nipātyate 'sammatāvabhidheye. praṇāyyaścoraḥ. asammatau iti kim? praṇeyo 'nyaḥ.
yadyevaṃ katham etat, jyeṣṭhāya putrāya pitā brahma brūyāt praṇāyyāntevāsine,
na anyasmai kasmaicana iti? sammatirabhilāṣo 'pyucyate. tadabhāvena niṣkāmatayā
asammatirantevāsī bhavati. tasmai niṣkāmāya mokṣārthaṃ yatamānāyāntevāsine praṇāyyāya
brahma brūyātiti yujyate.
Kāśikāvṛttī2:
praṇāyyo 'sammatau 3.1.128 avidyamānā sammatirasminityasammatiḥ. sammananaṃ sam
See More
praṇāyyo 'sammatau 3.1.128 avidyamānā sammatirasminityasammatiḥ. sammananaṃ samamatiḥ, sammatatā, pūjā. praṇāyyaḥ iti nipātyate 'sammatāvabhidheye. praṇāyyaścoraḥ. asammatau iti kim? praṇeyo 'nyaḥ. yadyevaṃ katham etat, jyeṣṭhāya putrāya pitā brahma brūyāt praṇāyyāntevāsine, na anyasmai kasmaicana iti? sammatirabhilāṣo 'pyucyate. tadabhāvena niṣkāmatayā asammatirantevāsī bhavati. tasmai niṣkāmāya mokṣārthaṃ yatamānāyāntevāsine praṇāyyāya brahma brūyātiti yujyate.
Nyāsa2:
praṇāyyo'sammatau. , 3.1.128 avidyamānā sammatirityanena vākyaviśeṣeṇa bahuvrīhi
See More
praṇāyyo'sammatau. , 3.1.128 avidyamānā sammatirityanena vākyaviśeṣeṇa bahuvrīhiṃ darśayaṃstatpuruṣāśaṅkāṃ nirākaroti-- "sammatiḥ sammatatā" iti. sammata iti pūjita ityucyate. sammatasya bhāvaḥ sammatatā. etena sammatiśabdeneha pūjitābhidheyateti darśayati.
"yadyevam" ityādi. avidyamānapūje caurādau praṇāyyaśabdasyāntevāsini prayogo nopapadyate. na hi pūjā'ntevāsini na vidyata ityabhiprāyaḥ. "brāhṛ prabrāūyāt" iti brāhamaśabdenātra veda ucyate. "sammatirabhiloṣo'pyucyate" iti. na kevalaṃ pūjetyapiśabdena darśayati. "tadabhāvena" iti. abhilāṣābhāvena. "niṣkāmatayā" iti. bhāvabhogābhilāṣarahitatayetyarthaḥ॥
Bālamanoramā1:
praṇāyyo'samaṃtau. asaṃmatau gamyāyāṃ `praṇāyya' iti nipātyate. tatra
asaṃ Sū #706
See More
praṇāyyo'samaṃtau. asaṃmatau gamyāyāṃ `praṇāyya' iti nipātyate. tatra
asaṃmatiśabdaikadeśaṃ samaṃtiśabdaṃ vivṛṇoti– prītiviṣayībhavanamiti. tacca
karmaniṣṭhamityāha– karmavyāpāra iti.tatheti. bhogeṣu = sukhaduḥkhānubhaveṣu āsaktirapi
saṃmatirityarthaḥ. evaṃvidhā saṃmatirna bhavatīti asaṃmatiriti phalitam. praṇāyyaścora iti.
ṇyati vṛddhau āyādeśaḥ.
Bālamanoramā2:
praṇāyyo'samaṃtau 706, 3.1.128 praṇāyyo'samaṃtau. asaṃmatau gamyāyāṃ "praṇā
See More
praṇāyyo'samaṃtau 706, 3.1.128 praṇāyyo'samaṃtau. asaṃmatau gamyāyāṃ "praṇāyya" iti nipātyate. tatra asaṃmatiśabdaikadeśaṃ samaṃtiśabdaṃ vivṛṇoti-- prītiviṣayībhavanamiti. tacca karmaniṣṭhamityāha-- karmavyāpāra iti.tatheti. bhogeṣu = sukhaduḥkhānubhaveṣu āsaktirapi saṃmatirityarthaḥ. evaṃvidhā saṃmatirna bhavatīti asaṃmatiriti phalitam. praṇāyyaścora iti. ṇyati vṛddhau āyādeśaḥ.
Tattvabodhinī1:
karmavyāpāra iti.tathā cāyamarthaḥ– lokānāṃ yā prītistadviṣayībhavanaṃ
yasminnā Sū #587
See More
karmavyāpāra iti.tathā cāyamarthaḥ– lokānāṃ yā prītistadviṣayībhavanaṃ
yasminnāsti corādau so'saṃmatiriti. vastutastu prītiviṣayībhavanāpekṣayā
lāghavātprītireva saṃmatiḥ,sā yasmin corādau nāsti lokānaṃ so'saṃmatiḥ. yadvā saṃmatiḥ
prītiviṣayeṣu yasya nāsti sa virakkato'saṃmati. tantreṇā'rthadvayamapi gṛhrate.
Tattvabodhinī2:
praṇāyyo'samaṃtau 587, 3.1.128 karmavyāpāra iti.tathā cāyamarthaḥ-- lokānāṃ yā p
See More
praṇāyyo'samaṃtau 587, 3.1.128 karmavyāpāra iti.tathā cāyamarthaḥ-- lokānāṃ yā prītistadviṣayībhavanaṃ yasminnāsti corādau so'saṃmatiriti. vastutastu prītiviṣayībhavanāpekṣayā lāghavātprītireva saṃmatiḥ,sā yasmin corādau nāsti lokānaṃ so'saṃmatiḥ. yadvā saṃmatiḥ prītiviṣayeṣu yasya nāsti sa virakkato'saṃmati. tantreṇā'rthadvayamapi gṛhrate.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents