1/20:kimarthaḥ cakāraḥ |
2/20:anukaraṣaṇārthaḥ |
3/20:anyatarasyām iti etat anukṛṣyate |
4/20:kim prayojanam |
5/20:anyatarasyām samāsaḥ yathā syāt |
6/20:samāsena mukte vākyam api yatha syāt |
7/20:jīvikām prāptaḥ iti |
8/20:na etat asti prayojanam |
9/20:prakṛtā mahāvibhāṣā |
10/20:tayā vākyam bhaviṣyati |
11/20:idam tarhi prayojanam |
12/20:dvitīyāsamāsaḥ api yatha syāt |
13/20:jīvikāprāptaḥ iti |
14/20:etat api na asti prayojanam| ayam api ucyate dvitīyāsamāsaḥ api |
15/20:tat ubhayam vacanāt bhaviṣyati |
16/20:evam tarhi na ayam anukarṣaṇārthaḥ cakāraḥ |
17/20:kim tarhi |
18/20:atvam anena vidhīyate |
19/20:prāptāpanne dvitīyāntena saha samasyete atvam ca bhavati prāptapannayoḥ iti |
20/20:prāptā jīvikām prāptajīvikā āpannā jīvikām āpannajivikā |

ekadeśināekādhikaraṇe iti nivṛttam. dvitīyāsamāse prāpte vacanam idam. samāsavidhānāt so 'pi bhavati. prāpta āpanna ityetau dvitīyāntena saha samasyete, tatpuruṣaśca samāso bhavati. prāpto jīvikām prāptajīvikaḥ, jīvikāprāptaḥ iti vā. āpanno jīvikam āpannajīvikaḥ, jīvikāpannaḥ iti vā.

prāptāpanne ca dvitīyayā 2.2.4 ekadeśināekādhikaraṇe iti nivṛttam. dvitīyāsamāse prāpte vacanam idam. samāsavidhānāt so 'pi bhavati. prāpta āpanna ityetau dvitīyāntena saha samasyete, tatpuruṣaśca samāso bhavati. prāpto jīvikām prāptajīvikaḥ, jīvikāprāptaḥ iti vā. āpanno jīvikam āpannajīvikaḥ, jīvikāpannaḥ iti vā.

prāptāpanne ca dvitīyayā. , 2.2.4 "dvitiyāsamāse prāpte" iti. "dvitīyā śrita" 2.1.23 ityādinā. "samāsavidhānātso'pi bhavati" iti. apiśabdādayamapi bhavati. "prāptajīvikaḥ"iti. "ekavibhakti ca" 1.2.44 ityādinopasarjanatvam. hyasvatvaṃ tu "gostriyorupasarjanasya" 1.2.48 iti. atra ca "paravalliṅgam" 2.4.26 ityādinā jīvikāyā yalliṅagaṃ tat samudāyasya kasmānna bhavati? "dviguprāptāpannalaṃpūravagatisamāseṣu pratiṣedo vaktavyaḥ"(vā.163) iti vacanāt. tena prāptāpanyoryalliṅgaṃ tat samudāyasya bhavati. atha yadā prāptājīvikāmiti vigṛhra samāsaḥ kriyate tadā kimudāharaṇam? prāptajīvika iti. ṭāpaḥ śravaṇaṃ kasmānna bhavati? "striyāḥ puṃvat" 6.3.33 iti yogavibhāgāt puṃvadbhāvena ṭāpo nivartitatvāt॥

samasyete. akāraścānayorantādeśaḥ. prāpto jīvikāṃ prāptajīvikaḥ. āpannajīvikaḥ. alaṃ kumāryai - alaṃkumāriḥ. ata eva jñāpakātsamāsaḥ. niṣkauśāmbiḥ..

prāptāpanne ca dvitīyayā 966, 2.2.4 samasyete. akāraścānayorantādeśaḥ. prāpto jīvikāṃ prāptajīvikaḥ. āpannajīvikaḥ. alaṃ kumāryai - alaṃkumāriḥ. ata eva jñāpakātsamāsaḥ. niṣkauśāmbiḥ॥

prāptāpanne ca. prāpta āpanna etau śabdau dvitīyāntena samasyete ityarthaḥ. cakāro dvitīyāsamāsasamuccayārthaḥ. tadāha-pakṣa iti. vastutastu `dvitīyā śrite'ti sūtre `prāptāpannaśabdābhyāṃ dvitīyāyāḥ samāsavidhānamapi niravakāśameva iti tatsamuccayasya siddhatvāccakāro na tatsamuccayārthaḥ' iti bhāṣye sthitam. tatra prakṛtasūtreṇa samāse prāptāpannayoḥ pūrvanipātaḥ. `dvitīyā śrite'ti samāse tu dvitīyāntasya pūrvanipātaḥ. tadāha prāptajīvika ityādi. atha jīvikāṃ prāptā strī jīvikāmāpannā strī iti vigrahe prakṛtasūtreṇa samāse sati pūrvapadayorakāramantādeśaṃ sādhayitumāha–iha sūtre iti. akāro'pīti. `prāptāpanane dvitīyayā samasyete, tayorakāro'ntādeśaśce'tyarthalābhāditi bhāvaḥ. teneti. prāptāpannayorākārasyāntasya sthāne akāravidhānenetyarthaḥ.

prāptāpanne ca dvitīyayā 706, 2.2.4 prāptāpanne ca. prāpta āpanna etau śabdau dvitīyāntena samasyete ityarthaḥ. cakāro dvitīyāsamāsasamuccayārthaḥ. tadāha-pakṣa iti. vastutastu "dvitīyā śrite"ti sūtre "prāptāpannaśabdābhyāṃ dvitīyāyāḥ samāsavidhānamapi niravakāśameva iti tatsamuccayasya siddhatvāccakāro na tatsamuccayārthaḥ" iti bhāṣye sthitam. tatra prakṛtasūtreṇa samāse prāptāpannayoḥ pūrvanipātaḥ. "dvitīyā śrite"ti samāse tu dvitīyāntasya pūrvanipātaḥ. tadāha prāptajīvika ityādi. atha jīvikāṃ prāptā strī jīvikāmāpannā strī iti vigrahe prakṛtasūtreṇa samāse sati pūrvapadayorakāramantādeśaṃ sādhayitumāha--iha sūtre iti. akāro'pīti. "prāptāpanane dvitīyayā samasyete, tayorakāro'ntādeśaśce"tyarthalābhāditi bhāvaḥ. teneti. prāptāpannayorākārasyāntasya sthāne akāravidhānenetyarthaḥ.

prāptajīvika iti. `gostriyo'rityupasarjanahyasvaḥ. `dviguprāptāpanne'ti vakṣyamāṇena paravalliṅganiṣedhaḥ. na cedaṃ bahuvrīhiṇā gatārthamiti śaṅkyam, svare viśeṣāt. `prāptasukhaṃ'ityādau niṣṭāntasya `jātikālasukhādibhya-'iti paranipātāpatteśca. `prāptāpanne ce'ti cakāreṇa vidheyasamuccayārthenākārapraśleṣānumānāt, prāptāpanne samasyete, a ca, atvaṃ ca tayoḥ syāditi bhāṣye sthitam. tatra cakārātpūrvamevā'kāraṃ chittvā sautratvātprakṛtibhāvo neti prāñcaḥ. imaṃ kleśaṃ pariharannāha–dvitīyayā a iti. prāptā strīti. ekādeśya pūrvāntatvena grahaṇālliṅgaviśiṣṭaparibhāśaṣayā vā ṭābantayorapi prāptāpannayoḥ samāsaḥ.

prāptāpanne ca dvitīyayā 628, 2.2.4 prāptajīvika iti. "gostriyo"rityupasarjanahyasvaḥ. "dviguprāptāpanne"ti vakṣyamāṇena paravalliṅganiṣedhaḥ. na cedaṃ bahuvrīhiṇā gatārthamiti śaṅkyam, svare viśeṣāt. "prāptasukhaṃ"ityādau niṣṭāntasya "jātikālasukhādibhya-"iti paranipātāpatteśca. "prāptāpanne ce"ti cakāreṇa vidheyasamuccayārthenākārapraśleṣānumānāt, prāptāpanne samasyete, a ca, atvaṃ ca tayoḥ syāditi bhāṣye sthitam. tatra cakārātpūrvamevā'kāraṃ chittvā sautratvātprakṛtibhāvo neti prāñcaḥ. imaṃ kleśaṃ pariharannāha--dvitīyayā a iti. prāptā strīti. ekādeśya pūrvāntatvena grahaṇālliṅgaviśiṣṭaparibhāśaṣayā vā ṭābantayorapi prāptāpannayoḥ samāsaḥ.