kumāraśabdaḥ śramaṇā'adibhiḥ saha samasyate, tatpuruṣaśca samāso bhavati. ye 'tra strīliṅgāḥ paṭhyante, śramaṇā, pravrajitā, kulaṭā ityevam ādayaḥ, taiḥ saha strīliṅgaḥ eva kumāraśabdaḥ samasyate. ye tu puṃliṅgāḥ, adhyāpakaḥ, abhirūpakaḥ, paṇḍitaḥ iti, tairubhayathā, prātipadikagrahaṇe liṅgaviśiṣṭasya api grahaṇam iti. kumārī śramaṇā kumāraśramaṇā. śramanā. pravrajitā. kulaṭā. garbhiṇī. tāpasī. dāsī. bandhakī. adhyāpaka. abhirūpaka. paṇḍita. paṭu. mṛdu. kuśala. capala. nipuṇa.

catuṣpādo garbhiṇyā 2.1.71 catuṣpādvācinaḥ subantā garbhiṇīśabdena samasyante, tatpuruṣaśca samāso bhavati. gogarbhiṇī. ajāgarbhiṇī. catuṣpājjātiriti vaktavyam. iha mā bhūt kālākṣī garbhaṇī, svastimatī garbhiṇī. catuṣpādaḥ iti kim? brāhmaṇī garbhiṇī.

catuṣpādo garbhiṇyā. , 2.1.70 "catuṣpādaḥ" iti. catvāraḥ pādā yāsāṃ tāścatuṣpādaḥ. "pādasya lopo'hastyādibhyaḥ" 5.4.138 ityantasya lopaḥ. "catuṣpājjātiriti vaktavyam" iti. catuṣpādo jātivacanā eva garbhiṇyā samasyanta ityetadartharūpaṃ vyākhyeyamityarthaḥ. tatredaṃ vyākhyānam-- poṭādi2.1.64 sūtrādiha jātigrahaṇamanutrtate. tena catuṣpajjātivācyeva garbhiṇyā samasyate, nānyaditi॥

catuṣpādo garbhiṇyā 743, 2.1.70 catuṣpādo garbhiṇyā. "jātigrahaṇaṃ kartavya"miti vārtikamabhipretyāha--cutṣpājjātīti. gogarbhiṇīti. garbhiṇī cāsau gauśceti vigrahaḥ. viśeṣyasya pūrvanipātārthamidaṃ sūtram. jātiriti kim?. kālākṣī garbhiṇī.

etadevet. elakāraḥ sphuṭasiddhatacvadyotanārtho, na tvavadhāraṇārthaḥ, `yuvā khalatī'ti sūtre jaratīgrahaṇasyāpi jñāpakatvasaṃbhavāt. na hi yuvanśabdasya puṃstvaṃ jaratīsāmānādhikaraṇyaṃ saṅgacchate.

catuṣpādo gabhiṇyā 658, 2.1.70 catuṣpādo. maṇḍūkaplutyā'tra "jāti"rityanuvartata ityāha---jātivācīti. jātiḥ kim(). "kālākṣī gabhiṇī". catuṣpātkim(). brāāhṛṇī garbhiṇī. pratyudāharaṇe "viśeṣaṇ"miti samāsaḥ syādeva. garbhiṇīkālākṣītyādipūrvanipāte viśeṣaḥ.