rucinā samānārthāḥ rucyarthāḥ anyakartṛko 'bhilāṣo rudiḥ. rucyarthānāṃ dhātūnāṃ prayoge prīyamāṇo yo 'rthaḥ, tat kārakaṃ sampradānāsaṃjñam bhavati. devadattāya rocate modakaḥ. yajñadattāya svadate 'pūpaḥ. devadattasthasyābhilāṣasya modakaḥ kartā. prīyamāṇaḥ iti kim? devadattāya rocate modakaḥ pathi.

rucyarthānām prīyamāṇaḥ 1.4.33 rucinā samānārthāḥ rucyarthāḥ anyakartṛko 'bhilāṣo rudiḥ. rucyarthānāṃ dhātūnāṃ prayoge prīyamāṇo yo 'rthaḥ, tat kārakaṃ sampradānāsaṃjñam bhavati. devadattāya rocate modakaḥ. yajñadattāya svadate 'pūpaḥ. devadattasthasyābhilāṣasya modakaḥ kartā. prīyamāṇaḥ iti kim? devadattāya rocate modakaḥ pathi.

rucyarthānāṃ prīyamāṇaḥ. , 1.4.33 "rucinā samānārthā rucyarthāḥ" iti. rucyarthānāmityasmādeva nipātanāta-- mayūravyaṃsakāditvānmadhyamapadalopo samāsaḥ. "samānārthāḥ" iti. ekārthā ityarthaḥ. yadyapi "ricirdīptau" (dhā.pā.745) paṭha()te, tathāpīhābhilāṣe vatrtate, anekārthatvāddhātūnām; tatraiva prīyamāṇārthasya sambhavāt. yasya hrabhilāṣaḥ sa prīyamāṇaḥ. yastvabhilaṣati sa prīṇāti. "prīyamāṇaḥ" iti. tṛpyamāṇa ityarthaḥ. "prīñ tarpaṇe" (dhā.pā. 1474) ityetasmāt karmaṇi vihitasya lasya śānac. "anyakarttṛkaḥ" ityādinā tamabhilāṣaviśeṣaṃ darśayan ruciśabdasyārthamācaṣṭe. prīyamāṇāpekṣayā'nyortho veditavyaḥ. prīyamāṇādanyaḥ katrtā yasya so'nyakarttukaḥ. "rocate svadate" iti. "ruca dīptau"(dhā.pā.745) "svada āsvādane" (dhā.pā.18) anudāttettau. "devadattasthasya" ityādinā'nyakarttṛkatāmabhilāṣasya darśayati. "devadattāya rocate modakaḥ pathi" iti. prīyamāṇagrahādihādhikaraṇasya pathaḥ sampradānasaṃjñā na bhavati. atha devadatto modakamabhilaṣatītyatra devadattasya sampradānasaṃjñā kasmānna bhavati? rucyarthābhāvāt "anyakarttṛko hrabhilāṣo ruciḥ, (kā. 1.4.33) ityuktam. na cehānyakarttṛko'bhilāṣaḥ, kiṃ tarhi? prīyamāṇo devadatto yastatrastho'bhilāṣastatkarttṛkaḥ॥

rucyarthānāṃ. rucyarthānāṃ dhātūnāmiti. `ruca dīptāvabhiprītau ca'. dīptiriha na rucyarthaḥ, prīyamāṇa iti virodhāt. tathāca prītijananārthānāmityarthaḥ. prīyamāṇa iti. samavāyena prītyāśraya ityarthaḥ. haraye rocate bhaktiriti. bhaktiḥ svaviṣayāṃ prīti harau janayatītyarthaḥ. bhaktigatavyāpāraprayojyaprītyāśrayatvāddhareḥ karmatvaṃ prāptaṃ, tadapavādo'yam. nanvevaṃ sati harirbhaktimamilaṣatītyatrāpi bhakteḥ prītiviṣayatvātsaṃpradānatvaṃ syādityata āha-anyakartṛka iti. samavāyena prītyāśrayāpekṣayā yadanyat, tatkartṛkābhilāṣo rucdhātvarthaḥ. prītyāśrayakartṛkaḥ kiñcidviṣayaka icchāviśeṣo'bhilāṣaḥ. tathā ca abhilaṣate rucrthakatvā'bhāvānna tadyoge saṃpradānatvam. prakṛte ca prītyāśrayo hariḥ, tadapekṣayā yat anyatā=bhaktiḥ, tatkartṛkaiva prītiriti rūcyarthayogaḥ. nanviha bhakteḥ saṃpradānatvaṃ kuto na syāt, viṣayatāsaṃbandhena bhaktirapi prītyāśrayatvādityata āha– hariniṣṭhaprīterbhaktiḥ katrrīti. harereva samavāyasaṃbandhena prītyāśrayatayā prīyamāṇatvādbhakteḥ kartryā uktarītyā prīyamāmatvā'bhāvācca na saṃpradānatvamiti bhāvaḥ. bhaktirhariṃ prīṇāti, prīṇayatītyādau tu na bhakteḥ saṃpradānatvaprasaktiḥ, tiṅā abhihitatvāt, samavāyena prītyāśrayatvā'bhāvācca. nāpi hareḥ, prīyamāṇa iti karmaṇi sānacprayogabalena prīdhātuyoge rucyarthānāmityasyā'prasaktervijñānāt, anyathā prīdhātukarmaṇaḥ saṃpradānatve karmaṇi śānaco daurlabhyāt. modakaḥ pathīti. atra pathaḥ prīyamāmatvā'bhāvānna saṃpradānatvamiti bhāvaḥ.

rucyarthānāṃ prīyamāṇaḥ 563, 1.4.33 rucyarthānāṃ. rucyarthānāṃ dhātūnāmiti. "ruca dīptāvabhiprītau ca". dīptiriha na rucyarthaḥ, prīyamāṇa iti virodhāt. tathāca prītijananārthānāmityarthaḥ. prīyamāṇa iti. samavāyena prītyāśraya ityarthaḥ. haraye rocate bhaktiriti. bhaktiḥ svaviṣayāṃ prīti harau janayatītyarthaḥ. bhaktigatavyāpāraprayojyaprītyāśrayatvāddhareḥ karmatvaṃ prāptaṃ, tadapavādo'yam. nanvevaṃ sati harirbhaktimamilaṣatītyatrāpi bhakteḥ prītiviṣayatvātsaṃpradānatvaṃ syādityata āha-anyakartṛka iti. samavāyena prītyāśrayāpekṣayā yadanyat, tatkartṛkābhilāṣo rucdhātvarthaḥ. prītyāśrayakartṛkaḥ kiñcidviṣayaka icchāviśeṣo'bhilāṣaḥ. tathā ca abhilaṣate rucrthakatvā'bhāvānna tadyoge saṃpradānatvam. prakṛte ca prītyāśrayo hariḥ, tadapekṣayā yat anyatā=bhaktiḥ, tatkartṛkaiva prītiriti rūcyarthayogaḥ. nanviha bhakteḥ saṃpradānatvaṃ kuto na syāt, viṣayatāsaṃbandhena bhaktirapi prītyāśrayatvādityata āha--hariniṣṭhaprīterbhaktiḥ katrrīti. harereva samavāyasaṃbandhena prītyāśrayatayā prīyamāṇatvādbhakteḥ kartryā uktarītyā prīyamāmatvā'bhāvācca na saṃpradānatvamiti bhāvaḥ. bhaktirhariṃ prīṇāti, prīṇayatītyādau tu na bhakteḥ saṃpradānatvaprasaktiḥ, tiṅā abhihitatvāt, samavāyena prītyāśrayatvā'bhāvācca. nāpi hareḥ, prīyamāṇa iti karmaṇi sānacprayogabalena prīdhātuyoge rucyarthānāmityasyā'prasaktervijñānāt, anyathā prīdhātukarmaṇaḥ saṃpradānatve karmaṇi śānaco daurlabhyāt. modakaḥ pathīti. atra pathaḥ prīyamāmatvā'bhāvānna saṃpradānatvamiti bhāvaḥ.

rucyarthānām. rucirartho yeṣāṃ te rucyarthāsteṣām. prīyamāṇā iti. `prīñ tarpaṇe' asmātkarmaṃṇi liṭ. haraye rocata iti. hariṃ prīṇayatītyarthaḥ. karmasaṃjñāyāṃ prāptāyāṃ vacanam. yadyapi rucirdīptāvapi paṭa\ufffdte, tathāpīha dīptirna vivakṣitetyāha—anyakartṛko'bhilāṣa iti. ata eva `ādityo rocate dikṣu' ityatra dīptyarthe saṃjñā na bhavati. hariniṣṭha prīteriti. etena anyakartṛkatvamiha prītyāśrayā'nyakartṛkatvamityuktaṃ bhavati. modakaḥ pathīti. devadattasyaiva prīyamāṇatvaṃ na tu patha iti na katasya saṃpradānatvaṃ. prīyamāṇapadā'bhāve cu patho'pi syāditi bhāvaḥ.

rucyarthānāṃ prīyamāṇaḥ 507, 1.4.33 rucyarthānām. rucirartho yeṣāṃ te rucyarthāsteṣām. prīyamāṇā iti. "prīñ tarpaṇe" asmātkarmaṃṇi liṭ. haraye rocata iti. hariṃ prīṇayatītyarthaḥ. karmasaṃjñāyāṃ prāptāyāṃ vacanam. yadyapi rucirdīptāvapi paṭa()te, tathāpīha dīptirna vivakṣitetyāha---anyakartṛko'bhilāṣa iti. ata eva "ādityo rocate dikṣu" ityatra dīptyarthe saṃjñā na bhavati. hariniṣṭha prīteriti. etena anyakartṛkatvamiha prītyāśrayā'nyakartṛkatvamityuktaṃ bhavati. modakaḥ pathīti. devadattasyaiva prīyamāṇatvaṃ na tu patha iti na katasya saṃpradānatvaṃ. prīyamāṇapadā'bhāve cu patho'pi syāditi bhāvaḥ.