Donate
 
 
             Pāṇini Research Tool
> >
feedback

Grammatical Sūtra: मृडमृदगुधकुषक्लिशवदवसः क्त्वा mṛḍamṛdagudhakuṣakliśavadavasaḥ ktvā
Individual Word Components: mṛḍamṛdagudhakuṣakliśavadavasaḥ ktvā
Sūtra with anuvṛtti words: mṛḍamṛdagudhakuṣakliśavadavasaḥ ktvā kit (1.2.5)
Compounds2: mṛḍaśca mṛdaśca gudhaśca kuṣasya kliśaśca vadaśca vas ca mṛḍamṛda॰vas, tasmāt mṛḍa॰vasaḥ, samāhāro dvandvaḥ।
Type of Rule: atideśa

Description:

The affix {ktvâ} is {kit} after mṛi 'to be gracious,' mṛid 'to squeeze,' gudh 'to wrap up,' kush 'to tear,' klûś 'to suffer,' vad 'to speak' and to vas 'dwell.' Source: Aṣṭādhyāyī 2.0

The affix Ktvā (1.1.40) [in spite of being augmented with initial increment iṬ (18 below) functions like a K-IT] when introduced after the verbal stems mr̥ḍ- `be gracious' (Vl 38, lX 44), mr̥d- `crush' (lX 43), gudh- `be angry' (lV 13, lX 45), kuṣ- `tear out' (lX 46), kliś- `torment' (lX 50), vad- `say, utter' (I 1058), and vas- `dwell' (I 1054). Source: From Aṣṭādhyāyī of Pāṇini In Roman Transliteration translated by Sumitra M. Katre, Copyright © 1987. Courtesy of the University of Texas Press.

{mṛḍa sukhane (tudā॰ pa॰)}, {mṛda kṣode (kryā॰ pa॰)}, {gudha roṣe (kryā॰ pa॰)}, {kuṣa niṣkarṣe (kryā॰ pa॰)}, {kliśū vibādhane (kryā॰ pa॰)}, {vada vyaktāyāṃ vāci (bhvā॰ pa॰)}, {vasa nivāse (bhvādi pa॰)}, ityetebhyaḥ dhātubhyaḥ paraḥ ktvāpratyayaḥ kidvat bhavati Source: Sanskrit Documents

Source:Srisa Chandra Vasu's Aṣṭādhyāyī of Pāṇini

Anuvṛtti: 1.2.5

Mahābhāṣya: With kind permission: Dr. George Cardona

1/16:kimartham mṛḍādibhyaḥ parasya ktvaḥ kittvam ucyate |
2/16:kit eva hi ktvā |
3/16:na ktvā seṭ iti pratiṣedhaḥ prāpnoti tadbādhanārtham |
4/16:yadi tarhi mṛḍādibhyaḥ parasya ktvaḥ kittvam ucyate na arthaḥ na ktvā seṭ iti anena kittvapratiṣedhena |
5/16:idam niyamārtham bhaviṣyati : mṛḍādibhyaḥ eva parasya ktvaḥ kittvam bhavati na anyebhyaḥ iti |
See More


Kielhorn/Abhyankar (I,195.4-12) Rohatak (II,15)


Commentaries:

Kāśikāvṛttī1: mṛḍa mṛda gudha kuṣa kliśa vada vasa ityetebhyaḥ paraḥ ktvāpratyayaḥ kid bhavati   See More

Kāśikāvṛttī2: mṛḍamṛdagudhakuṣakliśavadavasaḥ ktvā 1.2.7 mṛḍa mṛda gudha kuṣa kliśa vada vasa   See More

Nyāsa2: mṛḍamṛdagudhakuṣakliśavadavasaḥ ktvā. l , 1.2.7 "muḍa sukhane", (d.p   See More

Tattvabodhinī1: mṛḍamṛda. mṛḍa sukhane, mṛda kṣode, gudha pariveṣṭane, gudha roṣe ca, kuṣa niṣk Sū #1591   See More

Tattvabodhinī2: mṛḍamṛdagudhakuṣakliśavadavasaḥ ktvā 1591, 1.2.7 mṛḍamṛda. mṛḍa sukhane, mṛda kṣ   See More

1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents


Examples2:

mṛḍitvā, mṛditvā, gudhitvā, kuṣitvā, kliśitvā, uditvā, uśitvā


Research Papers and Publications


Discussion and Questions