|
tantram | sūtram, tantuḥ, tantram, guṇaḥ, sarat, sarit, kubram, cīnaḥ, khātram  karpāsādeḥ nirmitaḥ paṭāvayavaḥ। kauśasya sūtreṇa etad vastraṃ nirmitam।
|
tantram | tantram  śārīrikarūpeṇa prākṛtikarūpeṇa vā aṅgaiḥ sambaddhaḥ samūhaḥ। pācanakriyāyāṃ pācanasya tantraṃ sahāyyakaṃ bhavati।
|
tantram | sandhitantram  śarīre asthnaḥ sandheḥ tantram। vātam iti sandhitantreṇa sambandhī vyādhiḥ asti।
|
tantram | lasikātantram  śarārasthānām ūtīnāṃ tathā ca aṅgānāṃ madhye vartamānasya sthānasya vāhinīnām antaḥsambandhi tantraṃ yena śarīre lasikāyāḥ paricālanaṃ bhavati। lasikātantreṇa śarīre lasikāyāḥ paricālanaṃ bhavati।
|
tantram | śvasanatantram, śvasanapraṇālī  tat tantraṃ yena prāṇavāyuḥ gṛhyate śarīrasthaḥ āmlavāyuḥ niḥsarati। śvasanatantraṃ samyak nāsti cet śvasanarogāḥ udbhavanti।
|
tantram | pācanatantram  śarīrasthaḥ saḥ aṅgasamūhaḥ yaḥ bhojanaṃ pācayati tathā ca pācanakriyāṃ santulayati। yadi pācanatantraṃ samyaktayā kāryaṃ na karoti tarhi ajīrṇādayaḥ rogāḥ udbhavanti।
|
tantram | peśītantram  śarīreṣu prāptā peśīsaṃracanā yayā aṅgānāṃ saṃcālanaṃ bhavati। vyāyāmena peśītantraṃ samyak kāryaṃ karoti।
|
tantram | saṃvedītantram, saṃvedīpraṇālī  śarīre saṃvedīnām aṅgānāṃ tantram। śarīre pratyekā saṃvedanā saṃvedītantreṇa prāpyate।
|
tantram | antaḥsrāvitantram  śarīrasthaṃ granthīnāṃ tantraṃ yasmāt antaḥsrāvaḥ utpadyate tathā ca śarīrasya upāpacayarūpakriyāyāṃ sāhāyyakaḥ bhavati। adya kakṣāyāṃ asyābhiḥ aṃtaḥsrāvītaṃtraṃ paṭhitam।
|
tantram | parisañcaraṇatantram  tad tantraṃ yena śarīre raktasya paricālanaṃ bhavati। parisañcaraṇatantreṇa rudhiraṃ śarīre sarvatra gacchati।
|
tantram | vāyadaṇḍaḥ, vemā, vema, vāpadaṇḍaḥ, vāṇadaṇḍaḥ, sūtrayantram, āvāpanam, tantram, tantrayantram, kṛviḥ  sūtrakārasya sādhanaviśeṣaḥ, vastraṃ vāyate anena iti। vāyadaṇḍena paṭam vāyate।
|
tantram | svatantraḥ, svatantrā, svatantram, anadhīnaḥ, anadhīnā, anadhīnam, anāyattaḥ, anāyattā, anāyattam, svādhīnaḥ, svādhīnam, svādhīnā, ātmāyattaḥ, ātmāyattā, ātmāyattam, ātmatantraḥ, ātmatantram, ātmatantrā  yaḥ ātmani āśritaḥ। asmākaṃ deśaḥ svatantraḥ asti।
|
tantram | upakaraṇam, tantram  kārye pradhānāṅgībhūtopakārakadravyam। kṛṣakaḥ vividhān upakaraṇān upayujyate।
|
tantram | kaṅkālatantram, asthipañjaratantram  śarīre vartamānānām asthnāṃ tantram। adya śikṣakena asmān kaṅkālatantram pāṭhitam।
|
tantram | rājyatantram, śāsanatantram  śāsanasya praṇālī। bhāratasya rājyatantraṃ prajātantram asti।
|
tantram | arabaprajātantram  āśiyākhaṇḍasya pratīcyāṃ diśi vartamānaṃ marusthalīyaḥ prakṣetraṃ yasmin irākakuvaitādayaḥ deśāḥ antarbhūtāḥ santi। arabaprajātantraṃ khanijatailasya kṛte viśvasmin prasiddham asti।
|
tantram | lokatantram, prajātantram  tad prakārakaṃ śāsanaṃ yasmin mukhyāḥ adhikārāḥ prajāsu athavā tayā nirvāciteṣu pratinidhiṣu bhavanti tathā ca śāsanasya nītiṃ nirdhārayituṃ sarveṣāṃ kṛte samānāḥ adhikārāḥ bhavanti। bhāratadeśaḥ viśvasmin ekaḥ bṛhat lokatantram asti।
|
tantram | halaḥ, halam, lāṅgalam, godāraṇam, sīraḥ, śīraḥ, hālaḥ, gokīlaḥ, gokilaḥ, kṛtantram, karṣaṇī, ākarṣaṇī, rādharaṅkaḥ  kṛṣīsādhanaviśeṣaḥ yena bhūmiḥ bījavapanārthaṃ kṛṣyate। kṛṣīvalaḥ halena bhūmiṃ karṣati।
|
tantram | adhikāritantram  śāsanasya sā rītiḥ yasyāṃ rājyasya adhikārapadasthāḥ karmakarāḥ uttaradāyinaḥ santi। adhikāritantram samājasya unnatyām avarodhaḥ asti।
|
tantram | śabdatantram  saḥ saṃgaṇakīyaḥ kośaḥ yaḥ śabdārthayoḥ yogyaṃ sambandhaṃ darśayati। hindībhāṣāyāḥ śabdatantrasya nirmāṇaṃ bhāratīyapraudyogikīsaṃsthānabāmbe iti saṃsthāyāṃ prādhyāpaka-puṣpaka-bhaṭṭācārya-mahodayasya mārgadarśane pracalati।
|
tantram | arabaprajātantram  ekaḥ arambaḥ deśaḥ yasya naiṛtye arambasya dvīpakalpasya adhikāṃśaḥ asti। bahavaḥ bhāratīyāḥ prativarṣam arabaprajātantraṃ gacchanti।
|
tantram | abhijātatantram  śāsanasya ekā rītiḥ। abhijātatantre śāsanasya sampūrṇaḥ prabandhaḥ keśāñcanānām uccakulīyānāṃ dhanikānāṃ vā hastagrāhe bhavati।
|
tantram | siddhāntaḥ, rāddhāntaḥ, kṛtāntaḥ, tantram, dṛṣṭiḥ, dṛṣṭigatam, samuddeśa  viduṣā pratipāditam athavā sthāpitaṃ vidyākalādinā saṃbaddhaṃ kimapi mūlaṃ mataṃ yat bahavaḥ samīcīnaṃ manyante। ḍārvina mahābhāgasya siddhāntaḥ yat manuṣyaḥ api sapucchaḥ āsīt।
|
tantram | saṅgaṇakasmṛtitantram  saṅgaṇakāvayavaviśeṣaḥ, saṃgaṇakasthā śalakā sasyāṃ sarve nideśāḥ sañcitāḥ santi। saṅgaṇakasmṛtitantraṃ saṅgaṇakasya atimahattvapūrṇam aṅgam asti।
|
tantram | sarasvatītantram  kṛtiviśeṣaḥ । sarasvatītantram iti nāmake dve kṛtī staḥ
|
tantram | kātantram, kalāpaka , kaumāravyākaraṇam  ekaṃ vyākaraṇam । kātantram pāṇininā parigaṇitam
|