Plant Indian devil tree (Alstonia scholaris), ditabark, blackboard tree.

kāñcanāraḥ, kovidāraḥ, camarikaḥ, kuddālaḥ, yugapatrakam, kaṇakārakaḥ, kāntapuṣpaḥ, karakaḥ, kāntāraḥ, yamalacchadaḥ, kāñcanālaḥ, tāmrapuṣpaḥ, kudāraḥ, raktakāñcanaḥ, vidālaḥ, kuṇḍalī, raktapuṣpaḥ, campaḥ, yugapatraḥ, kanakāntakaḥ, kanakārakaḥ, karbudāraḥ, gaṇḍāriḥ, girijaḥ, camarikaḥ, tāmrapuṣpakaḥ, mahāpuṣpaḥ, yugmaparṇaḥ, yugmapatraḥ, varalabdhaḥ, vidalaḥ, śoṇapuṣpakaḥ, satkāñcanāraḥ, siṃhāsyaḥ, hayavāhanasaṅkaraḥ, hayavāhanaśaṅkaraḥ, suvarṇāraḥ, svalpakesarī, āsphotaḥ, kaṣāyaḥ   

vṛkṣaviśeṣaḥ yasya puṣpāṇi śobhanīyāni santi।

udyānapālaḥ kāñcanārasya śākhāṃ adhogṛhītvā puṣpāṇi vicinoti।

kāñcanāraḥ, kovidāraḥ, camarikaḥ, kuddālaḥ, yugapatrakam, kaṇakārakaḥ, kāntapuṣpaḥ, karakaḥ, kāntāraḥ, yamalacchadaḥ, kāñcanālaḥ, tāmrapuṣpaḥ, kudāraḥ, raktakāñcanaḥ, vidālaḥ   

kāñcanāravṛkṣasya puṣpam।

udyānapālaḥ kāñcanārasya mālāṃ viracayati।

veśaḥ, veṣaḥ, vastram, vāsaḥ, vasanam, paridhānam, bharaṇam, ābharaṇam, paricchadaḥ, ambaraḥ, bhūṣaṇam, vibhūṣaṇam, prasādhanam, ācchādanam   

yad aṅgam ācchādayati।

adya vidyālaye sarve pārampārikaṃ veśaṃ paridadhati।

pakṣaḥ, pakṣma, garut, dhadhiḥ, patram, patatram, chadaḥ, chadaḥ, chadanam, tanurūhaḥ, tanuruhaḥ, vājaḥ, bāhukutthaḥ   

khagādīnām avayavaviśeṣaḥ।

lubdhakaḥ khaḍagena khagasya pakṣau achidat।

pracchadapaṭaḥ, pracchadavastram, uttarapracchadaḥ, uttarachadaḥ   

talpasya ācchādanam।

tena aṭṭāt pracchadapaṭaḥ krītaḥ।

yavanikā, javanikā, apaṭī, tiraskaraṇī, vyavadhānam, āvaraṇam, tirodhānam, āvaraṇapaṭaḥ, pracchadapaṭaḥ, nīśāraḥ   

dvārādiṣu vātādīnāṃ saṃvāraṇārthe avalagnaṃ vastram।

tasya dvāre jīrṇā yavanikā asti।

chādanam, ācchādanam, pracchādanam, pidhānam, apidhānam, paṭalam, prāvaraṇam, āvaraṇam, varaṇam, chadanam, puṭaḥ, apavāraṇam, veṣṭanam   

tad vastu yena anyat vastu ācchādyate।

chādanāt vastūnāṃ rakṣaṇaṃ bhavati।

prāvaraṇam, ācchādakam, pracchadapaṭaḥ, kambalam   

tat vastraṃ yad ācchādanārthe upayujyate।

janāḥ śaityakāle prāvaraṇena saha śerate।

arṇaḥ, śākaḥ, śākākhyaḥ, karacchadaḥ, kharapatraḥ, arjunopamaḥ, alīnaḥ, mahāpatraḥ   

vṛkṣaviśeṣaḥ yasya dāruḥ atīva dṛḍhaḥ vartate।

etad arṇasya āsandam asti।

chādaḥ, cālaḥ, paṭalam, chadaḥ   

gṛhasya karkarādiyuktam ācchādanam।

chāde bālakāḥ khelanti।

pādacchadaḥ   

padarakṣaṇārthaṃ vastram।

śītakāle janāḥ meṣalomasya pādacchadaṃ dhārayanti।

oṣṭhaḥ, radanacchadaḥ, dantavāsaḥ, dantavastram, radachadaḥ   

avayavaviśeṣaḥ, uṣyate dahyate uṣṇāhāreṇa iti dantācchādakāvayavaḥ।

āsanne maraṇe śyāmasya oṣṭhayoḥ tasya putrasya nāma eva āsīt।

āsyūtapracchadapaṭaḥ   

pracchadapaṭaprakāraḥ yaḥ vastrasya dvau prāntau āsyūtau nirmīyate।

śaityāt rakṣituṃ tena āsyūtapracchadapaṭaḥ ācchāditaḥ।

varaṭaḥ, kalahaṃsaḥ, sugrīvaḥ, cakrapakṣaḥ, jālapad, dhavalapakṣaḥ, nīlākṣaḥ, pāriplāvyaḥ, purudaṃśakaḥ, bandhuraḥ, vakrāṅgaḥ, vārcaḥ, śakavaḥ, śiticchadaḥ, śitipakṣaḥ, śvetacchadaḥ, śvetagarutaḥ, śvetapatraḥ, sitacchadaḥ, sitapakṣaḥ, haṃsaḥ, haṃsakaḥ, hariṇaḥ, sūtiḥ, cakraḥ   

haṃsajātīyaḥ jalakhagaprakāraviśeṣaḥ।

varaṭaḥ jale viharati।

śrītālaḥ, mṛdutālaḥ, lakṣmītālaḥ, mṛducchadaḥ, viśālapatraḥ, lekhārhaḥ, masīlekhyadalaḥ, śirālapatrakaḥ, yāmyodabhūtaḥ   

tālavṛkṣasya prakāraḥ yaḥ jalāśayasya taṭe vardhate।

saḥ jalāśayaṃ nirmāya tasya taṭe sarvatra śrītālān api avapat।

campakaḥ, cāmpeyaḥ, hemapuṣpakaḥ, svarṇapuṣpaḥ, śītalachadaḥ, subhagaḥ, bhṛṅgamohī, śītalaḥ, bhramarātithiḥ, surabhiḥ, dīpapuṣpaḥ, sthiragandhaḥ, atigandhakaḥ, sthirapuṣpaḥ, hemapuṣpaḥ, pītapuṣpaḥ, hemāhvaḥ, sukumāraḥ, vanadīpaḥ, kaṣāyaḥ   

vṛkṣaviśeṣaḥ saḥ vṛkṣaḥ yasya puṣpāṇi pītavarṇīyāni sugandhitāni ca santi।

tasya prāṅgaṇe campakaḥ kundam ityādīni santi।

haṃsaḥ, śvetagarut, cakrāṅgaḥ, mānasaukāḥ, kalakaṇṭhaḥ, sitacchadaḥ, sitapakṣaḥ, purudaṃśakaḥ, dhavalapakṣaḥ, mānasālayaḥ, hariḥ   

jalapakṣiviśeṣaḥ yaḥ kādambasadṛśaḥ asti।

haṃsaḥ devyāḥ sarasvatyāḥ vāhanam asti।

dārvāghāṭaḥ, dārvāghātaḥ, kāṣṭhakuṭṭaḥ, śatapatrakaḥ, śatacchadaḥ, bhadranāmā, kuṭhākuḥ, kuṭhāruḥ   

khagaviśeṣaḥ yaḥ kāṣṭham āhanti।

dārvāghāṭasya cañcuḥ dīrghā asti।

kadalī, tṛṇasārā, gucchaphalā, vāraṇavuṣā, rambhā, mocā, kāṣṭhīlā, aṃśumatphalā, vāravuṣā, suphalā, sukumārā, sakṛtphalā, hastiviṣāṇī, gucchadantikā, niḥsārā, rājeṣṭā, bālakapriyā, ūrustambhā, bhānuphalā, vanalakṣmīḥ, kadalakaḥ, mocakaḥ, rocakaḥ, locakaḥ, vāravṛṣā, vāraṇavallabhā   

phalaviśeṣaḥ tat phalam yad gurutaram madhuram tathā ca puṣṭam।

saḥ kadalīm atti।

kadalī, tṛṇasārā, gucchaphalā, vāraṇavuṣā, rambhā, mocā, kāṣṭhīlā, aṃśumatphalā, vāravuṣā, suphalā, sukumārā, sakṛtphalā, hastiviṣāṇī, gucchadantikā, niḥsārā, rājeṣṭā, bālakapriyā, ūrustambhā, bhānuphalā, vanalakṣmīḥ, kadalakaḥ, mocakaḥ, rocakaḥ, locakaḥ, vāravṛṣā, vāraṇavallabhā   

vṛkṣaviśeṣaḥ-saḥ vṛkṣaḥ yasya parṇāni dīrghāṇi tathā ca phalaṃ gurutaraṃ madhuraṃ puṣṭam asti।

tasya prāṅgaṇe kadalī asti।

kukṣiḥ, kalahaḥ, kośaḥ, chadanam, picchā, pidhānam, pidhānakam   

saḥ syūtaḥ yasmin asyādīni śastrāṇi sthāpayitvā śarīre dhārayanti।

asiḥ kukṣyāṃ sthāpaya।

pallavaḥ, pallavam, pracchadapaṭaḥ   

strībhiḥ dhāryamāṇaṃ vastram।

tasyāḥ raktaḥ pallavaḥ vāyunā vidhunoti।

tejaḥpattram, tejaḥpatram, tāpasajam, tamālapattram, tamālapatram, tamālakam, śimbapatram, śimbapattram, gandhajātam, chadanam, gopanam, tvakpattram, tvakpatram, pattram, patram, rāmaḥ, pattrākhyam, patrākhyam   

upaskarabhedaḥ- tvaksāra-vṛkṣasya patram।

tejaḥpattreṇa bhojanaṃ rucikaraṃ bhavati।

netracchadaḥ, netrapaṭaḥ, āḍambaraḥ   

avayavaviśeṣaḥ, netre chādyate anena iti।

netrarakṣaṇārthe netracchadaḥ।

uttarapracchadaḥ   

ācchādanaviśeṣaḥ।

śītakāle uttarapracchadaḥ atīva upayuktaḥ asti।

tulikā, tulā, tulī, tūlapaṭī, uttarapracchadaḥ, uttarachadaḥ, āstaraḥ, saṃstaraḥ, starimā   

tulādīn niveśayitvā nirmitaḥ pracchadaḥ।

śaityanivāraṇārthe janāḥ tulikām ācchādya svapanti।

sūryakamalam, bhrāmakaḥ, vidhātrāyuḥ, veṣadānaḥ, tapanacchadaḥ   

kṣupaviśeṣaḥ- yasya puṣpāt tailaṃ nirmīyate।

sūryakamalasya tailaṃ vyañjanārthe upayujyate।

pucchadaṇḍaḥ   

kaśerukadaṇḍasya antimaḥ asthiḥ।

mānavasya pucchadaṇḍaḥ laghuḥ asti।

ketakaḥ, ketakī, indukalikā, tīkṣṇapuṣpā, dīrghapatraḥ, pāṃsukā, amarapuṣpaḥ, amarapuṣpakaḥ, kaṇṭadalā, kanakaketakī, kanakapuṣpī, droṇīdalaḥ, karatṛṇam, krakacacchadaḥ, gandhapuṣpaḥ, dalapuṣpā, dalapuṣpī, cakṣuṣyaḥ, cāmarapuṣpaḥ, chinnaruhā, jambālaḥ, jambulaḥ, dhūlipuṣpikā, nṛpapriyā, pharendraḥ, valīnakaḥ, viphalaḥ, vyañjanaḥ, śivadviṣṭā, sugandhinī, sūcipuṣpaḥ, sūcikā, strībhūṣaṇam, sthiragandhaḥ, svarṇaketakī, hanīlaḥ, halīmaḥ, hemaketakī, haimaḥ   

kṣupaviśeṣaḥ- yasya savāsikasya puṣpasya patrāṇi krakacasya iva tīkṣṇāni santi।

adhunā udyānasthasya ketakasya puṣpaṃ vikasati।

devatāḍaḥ, veṇī, kharā, garī, jīmūtaḥ, agarī, kharāgarī, garāgarī, devatāḍī, ākhuviṣahā, ākhuḥ, viṣajihvaḥ, mahācchadaḥ, kadambaḥ, khujjākaḥ, devatāḍakaḥ   

śākhopaśākhāvihīnaḥ patrayuktaḥ oṣadhiviśeṣaḥ।

devatāḍasya patrāṇi upayujya bṛhatīṃ rajjūṃ nirmāti।

saptaparṇaḥ, viśālatvak, śāradī, viṣamacchadaḥ, śāradaḥ, devavṛkṣaḥ, dānagandhiḥ, śirorujā, grahanāśaḥ, śrutiparṇaḥ, gṛhāśī, grahanāśanaḥ, gutsapuṣpaḥ, śaktiparṇaḥ, suparṇakaḥ, bṛhatvak   

ekaḥ sadāharitaḥ vṛkṣaḥ yaḥ ākāreṇa bṛhat vartate।

saptaparṇasya tvacam oṣadharūpeṇa upayujyate।

tālīśapatram, tālīśam, patrākhyam, śukodaram, dhātrīpatram, arkavedham, karipatram, karicchadam, nīlam, nīlāmbaram, tālam, tālīpatram, tamāhvayam, tālīśapatrakam   

tejaḥpatrasya jāteḥ vṛkṣaviśeṣaḥ।

tālīśapatrasya parṇāni kāṇḍasya bhāgadvaye api bhavanti।

tālīśapatram, tālīśam, patrākhyam, śukodaram, dhātrīpatram, arkavedham, karipatram, karicchadam, nīlam, nīlāmbaram, tālam, tālīpatram, tālīśapatrakam   

vṛkṣaviśeṣaḥ।

tālīśapatram uttarabhāratadeśe, baṅgālarājye tathā samudrataṭavartiṣu kṣetreṣu dṛśyate।

alpacchada   

alpavastrācchāditaḥ।

alpacchadaṃ bhikṣukaṃ dṛṣṭvā saḥ duḥkhī jātaḥ।

pakṣaḥ, garut, chadaḥ, patram, patatram, tanūruham, śarapakṣaḥ   

pakṣiṇām avayavaviśeṣaḥ yena te ḍayante।

rāvaṇaḥ jaṭāyoḥ pakṣau ciccheda।

kharacchadaḥ, kṣudragholī   

ekaḥ laghukṣupaḥ ।

kharacchadasya varṇanaṃ kośe vartate

kharacchadaḥ, kṣudragholī   

ekaḥ laghukṣupaḥ ।

kharacchadasya varṇanaṃ kośe vartate